حرکت در مسیر شکوفایی اقتصاد معدنی

چهار.
در یک نگاه کلی بر پایه آمار ایمیدرو، دولت یازدهم موفق شده است به اکتشاف 2.5 برابر نسبت به اکتشافات انجام شده طی 80 سال گذشته دست یابد؛ به‌طوری‌که «طی 80 سال گذشته کل اکتشاف در حوزه معدن حدود 100 هزار کیلومترمربع بود اما از سال 93 تا امروز بیش از 250 هزار کیلومترمربع اکتشاف انجام شده است.» علاوه براین –آزادسازی پهنه‌های معدنی – در پایان دولت یازدهم‌ بیش از 80 درصد از پهنه‌های بلوکه‌شده برای توسعه فعالیت‌های اکتشافی و سرمایه‌گذاری‌های جدید معدنی کشور آزاد شد، مشارکت با بخش خصوصی و به‌کارگیری فناوری‌های روز از مهم‌ترین اقدامات دولت یازدهم در حوزه اکتشافات است. برای نمونه تاکنون بیش از 38 هزار کیلومتر در استان‌های یزد، کرمان و شرق اصفهان ژئوفیزیک هوایی با کمک شرکت‌های خارجی اجرا شده است که تنها در عرض ده روز می‌تواند اطلاعات دقیق و معتبری از ذخایر معدنی به دست دهد، درصورتی‌که از طریق روش‌های معمول اکتشافی به زمانی حدود 6 ماه نیاز است تا همین اطلاعات به دست بیاید.
بنابراین دومین شرط توسعه پایدار در بخش معدن افزایش ذخایر منابع معدنی فلزات اساسی است که طی سال‌های گذشته ذخایر چشمگیری به آن افزوده نشده بود. برای دست‌یابی به ذخایر جدید باید از دانش و تکنولوژی روز دنیا استفاده کرد که متأسفانه به دلیل تحریم‌ها امکان استفاده از آن‌ها نبود. ولی حال خبرهای خوشی به گوش می‌رسد که بخش معدن کشور با بهره‌گیری از این فرصت به‌دست‌آمده پس از برجام با کمک شرکت‌های بین‌المللی در پی ‌گذار از سطح به عمق برای شناسایی ذخایر پنهان و اگزوتیک کشور هستند. ایجاد قراردادهای مشارکت انتفاعی (جوینت‌ونچر) شرکت مس با نهاد علمی UBS و با همکاری دانشگاه تبریز و باهنر کرمان برای اکتشاف پهنه‌های شمال غرب و جنوب شرق خبرهای نویدبخشی هستند که در صورت دستیابی به ذخایر چشمگیر توسعه پایدار شرکت‌هایی همچون شرکت مس را تضمین می‌کنند.
بنابراین شرایط امن سیاسی و اقتصادی و رفع تحریم‌ها که منجر به ورود شرکت‌های بین‌المللی در دولت یازدهم برای انجام اکتشافات در ایران شد باید در دولت دوازدهم با قدرت بیشتری حفظ شود تا زمینه‌های توسعه فعالیت‌های اکتشافی و انتقال دانش و تکنولوژی روز دنیا به کشور گسترش پیدا کند. پرواضح است که هنوز ایران تا رسیدن به نقطه مطلوب در حوزه فعالیت‌های اکتشافی راه طولانی در پیش دارد و گفتن این نکته خالی از لطف نیست که برخی از کشورها مثل «کانادا بر اساس آمار غیر رسمی در سال حدود دو میلیون متر حفاری اکتشافی دارد، اما ایران به‌عنوان یکی از 10 کشور شاخص جهان در این عرصه ظرف نیم‌قرن گذشته کمتر از دو میلیون متر فعالیت اکتشافی انجام داده است.» در جمع‌بندی باید گفت اگر بپذیریم که «اکتشافات» چراغ راه آینده فعالیت‌های معدنی است روندی که در دولت یازدهم شروع شد در دولت دوازدهم باید با قدرت بیشتری ادامه پیدا کند تا حوزه معدن کشور با اعتمادبه‌نفس و قدرت بیشتری وارد قرن جدید شود.

صفحه بعد