باید و نبایدهای زیست‌محیطی مس

در بخش اکتشاف کمترین مشکلات زیست‌محیطی به وجود می‌آید که شامل تخریب اندکی از سطح زمین در قالب ترانشه و چاهک است اما در بخش استخراج مشکلات جدی‌تر از جمله تغییر سطح زمین، آلودگی صوتی و زیست‌محیطی ناشی از فعالیت ماشین‌آلات معدنی در حوزه استخراج دیده می‌شود.
کاوه فیروز ادامه داد: یکی از بزرگترین معضلات این بخش انفجار در معادن است که موجب مرگ و فرار حیوانات از زیستگاه خود می‌شود و صدمات غیرقابل بازگشت در بخش زیست‌محیطی و گونه‌های جانوری به بار خواهد آورد. در زمینه فرآوری با توجه به تیپ معادن، ۳ نوع اکسیدی، سولفیدی و پورفیری وجود دارد. انتخاب روش فرآوری بر حسب تیپ کانسار مخاطرات زیست‌محیطی گوناگون در پی خواهد داشت. وی افزود: برای نمونه در معادن تیپ اکسیدی استفاده از روش هیپ و تانک لیچینگ مرسوم است و استفاده از اسید سولفوریک صنعتی به عنوان عامل اصلی این فرآیند مشکلات زیست‌محیطی فراوانی در زمینه خاک، گیاهان و آب‌های زیر زمینی به وجود می‌آورد. در معادن سولفیدی که روش کار به شکل فلوتاسیون است استفاده از اسید کاربرد ندارد اما عناصر سنگین همراه همچون آرسنیک، جیوه، مولیبدن و... اثرات زیست‌محیطی بسیار مخرب در گونه‌های گیاهی و جانوری و عامل آب و خاک در پی خواهد داشت. به گفته وی، سدهای باطله از مهم‌ترین مشکلات زیست‌محیطی در بخش معادن هستند. باید در نظر داشت با توجه به مخاطرات زیست‌محیطی معدنکاری و فرآوری نباید این ۲بخش را در مقابل یکدیگر قرار داد چون توجه به معدن و محیط‌زیست موجب پیشرفت و شکوفایی کشور می‌شود. وی ادامه داد: بررسی‌ها نشان می‌دهد عنصر مس به شکل عمده با محیط‌زیست دارای تعامل است و در زنجیره غذایی گونه‌های بشر، حیوان و گیاهان به شکل ترکیبات مختلف نمود پیدا می‌کند حتی بر پایه بعضی از گزارش‌ها بیش از آنکه خطر مس مازاد بر نیاز مطرح باشد با کمبود مس روبه‌روییم. کاوه فیروز معتقد است، کمبود مس، در خاک مسئله بزرگی برای تولید غذا در جهان ایجاد می‌کند. به این شکل که باعث از بین رفتن محصولات یا کاهش مقدار تولید محصولات گیاهی و دامی می‌شود. در واقع مس و عناصر دیگری همچون آهن، منگنز، فسفات و... ساختار اصلی زمین‌شناسی به شمار می‌آیند. به گفته این کارشناس بخش معدن در بخش مخاطرات زیست‌محیطی، بهره‌برداران این ماده معدنی، باید به دنبال راهکارهای مناسب به منظور به حداقل رساندن این مشکلات باشند. استفاده از روش‌های نوین فرآوری مانند هیدرومتالورژی، استفاده از ژئودزی‌های با کیفیت برای عایق کردن سدهای باطله و نفوذ نکردن پسماندها به منابع خاک و آب‌های زیرزمینی می‌تواند در دستور کار این معادن قرار گیرد. وی افزود: در کنار موارد یادشده، برنامه‌ریزی برای احیای منابع طبیعی و محیط‌زیست اطراف معادن و بازگشت زمین مورد بهره‌برداری پس از پایان عمر مفید معدن و موارد فراوانی از این دست که به کمک تحقیق و الگوبرداری از معادن کشورهای پیشرفته حاصل می‌شود، اثرات زیست‌محیطی مخرب معادن مس را کاهش می‌دهد. این کارشناس بخش معدن افزود: درحال‌حاضر نیاز است تا سازمان محیط‌زیست و سازمان صنعت، معدن و تجارت در تعامل با یکدیگر باشند نه اینکه در مقابل هم قرار گیرند. در بخش دریافت مجوزها، کارشناسان محیط‌زیست تمایلی به همکاری با معدنکاران ندارند و معدنکاران نیز تمایلی به اجرای تعهدات خود نشان نمی‌دهند.

صفحه بعد