وضعیت مزایده‌های معدنی

 مزایده‌های معادن راکد

مزایده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های معادن راکد، از ۲۶مهر‌‌‌ماه آغاز شده و تا ۲۶ آذر‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ماه نیز ادامه خواهد داشت. این مزایده‌‌‌‌‌‌‌ها در محدوده ۵۰استان معدنی و تا اواخر آذر‌‌‌‌‌‌‌ماه انجام خواهد شد،معاون معادن و صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان تهران، پیش از این توضیح داده بود که در سال‌های گذشته، هر‌‌‌‌‌‌‌کسی می‌توانست صلاحیت فنی و مالی بگیرد، اما امسال و با توجه به صدور بخشنامه جدید، صلاحیت مالی فقط به کسانی که صلاحیت فنی داشته باشند تعلق خواهد گرفت. بنا به گفته‌‌‌‌‌‌‌های این مقام مسوول افراد واجد شرایط نیز افرادی هستند که صلاحیت مالی دارند و حداقل مدرک لیسانس مهندسی معدن یا زمین‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شناسی از سوی فرد متقاضی یا یکی از اعضای هیات‌مدیره شرکت مربوطه لازم است. علاوه ‌‌‌‌‌‌‌بر همه این‌‌‌‌‌‌‌ها، با توجه به معدل‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گیری حساب بانکی ۶‌‌‌‌‌‌‌ماهه افراد و شرکت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها، هر ۵۰‌‌‌‌‌‌‌میلیون‌‌‌‌‌‌‌تومان سپرده در بانک یک امتیاز محسوب می‌شود. یکی از مواردی که همواره از سوی کارشناسان و متولیان برای رهایی از اقتصاد تک‌‌‌‌‌‌‌محصولی مورد اشاره قرار می‌گیرد، استفاده از پتانسیل‌های معادن است. به اعتقاد کارشناسان، فعال‌‌‌‌‌‌‌سازی معادن هم مواداولیه بسیاری از واحدهای تولیدی را تامین و هم بسیاری از واحدهای تولیدی را از واردات مواداولیه بی‌‌‌‌‌‌‌نیاز خواهد کرد. بر همین اساس، مزایده معادن یکی از راه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی است که می‌توان از طریق آن به فعال‌‌‌‌‌‌‌سازی معادن و در پی آن افزایش اشتغال، درآمد و تامین مواداولیه واحدهای تولیدکننده پرداخت. نکته قابل‌توجه در این دوره از مذاکرات این است که در این دور از مزایده برای جلوگیری از بروز شبه‌‌‌‌‌‌‌‌دلالی، علاوه ‌‌‌‌‌‌‌بر صلاحیت مالی، صلاحیت فنی متقاضیان نیز بررسی خواهد شد. در همین راستا نیز ۳۱استان کشور به‌اضافه جنوب‌‌‌‌‌‌‌کرمان برای قرارگرفتن در پروسه مزایده به ۴بخش تقسیم شده‌اند و از ۲۶ مهر ماه، ۵‌‌‌‌‌‌‌هزار و ۳۴۹‌‌‌‌‌‌‌فقره محدوده و معدن که شامل مجوز برداشت، درخواست اکتشاف، پروانه برداشت، گواهی اکتشاف، پروانه بهره‌‌‌‌‌‌‌برداری و معادن متروکه می‌شود، به‌‌‌‌‌‌‌صورت مزایده در اختیار متقاضیان قرار داده شده‌است. این مزایده از طریق سامانه تدارکات الکترونیکی دولت(ستاد) انجام می‌شود.
یکی از اعضای هیات‌مدیره خانه صنعت، معدن و تجارت ایران درخصوص واگذاری معادن از طریق مزایده می گوید: فرآیند باید به‌درستی انجام شود. بنا است که رانت‌‌‌‌‌‌‌هایی که در برخی از معادن وجود داشته شفاف‌‌‌‌‌‌‌‌سازی شود و مزایده‌‌‌‌‌‌‌های معدنی به‌صورت شفاف برگزار شود تا افرادی که علاقه‌مند به اخذ پروانه معدن هستند در یک شرایط شفاف‌‌‌تر و برابرتر با یکدیگر رقابت کنند و معادن را در اختیار بگیرند. البته این کلیت مزایده‌‌‌‌‌‌‌های معدنی است. معادنی که به مزایده گذاشته می‌شوند، بدون فهرست هستند؛ این دولت است که باید فهرستی از معادنی که قرار است مورد مزایده قرار دهد، در اختیار سرمایه‌گذاران قرار دهد. نحوه واگذاری نیز باید بر همین مبنا باشد تا این‌گونه سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاران جدیدی که شناختی از معادن یک خطه خاص ندارند، با آگاهی و طیب‌خاطر کامل به این موضوع ورود کنند. با این‌حال در کشور، شکل واگذاری معدن در مزایده‌‌‌‌‌‌‌ها اصلا برای ما مشخص نیست. ممکن است گاهی برخی افراد یا ارگان‌‌‌‌‌‌‌هایی که از رانت‌‌‌های اطلاعاتی برخوردار هستند از این اطلاعات سوءاستفاده کنند و به دلیل فقدان وجود اطلاعات کافی، اطلاعات را به ارگان‌‌‌‌‌‌‌های خاص داده و به مزایده‌‌‌‌‌‌‌ها جهت دهند. این‌گونه سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذارانی که علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری در معادن هستند از دور واقعی مزایده‌ها خارج شوند یا معادن کم‌ارزش‌‌‌تر به‌‌‌دست آنها برسد؛ در واقع می‌توان گفت رانت اطلاعاتی موجب ناکارآمدی شده‌است و تنها راه مقابله با آن، ارائه فهرست‌هایی است که نوع ماده‌معدنی، جغرافیای استقرار ماده‌معدنی و جزئیات معدن مانند ظرفیت و ذخایر پیش‌بینی شده در معدن را تفکیک کرده تا این رانت اطلاعاتی از بین برود و همگان بتوانند از این اطلاعات استفاده کنند. این‌گونه، سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذار معدنی، نسبت به سرمایه‌ای که در اختیار دارد برای مزایده برنامه‌‌‌ریزی می‌کند و با اطلاعات کافی و در زمان مناسب در این مساله ورود می‌کند تا شانس بیشتری برای استخراج معدنی بهتر داشته باشد.