نابسامانی بازار قراضه، مشکل اصلی مقاطع برنجی

برنج از مس محکم‌تر و سخت‌تر است اما به پای مقاومت و سختی استیل نمی‌رسد. از این رو شکل دادن آن بسیار راحت بوده و در مقابل گرما و آب‌شور مقاوم است. به دلیل این ویژگی‌ها، برنج برای تولید لوله، لاستیک، ابزارآلات ساختمانی، پیچ، رادیاتورها، آلات موسیقی و خشاب اسلحه، کاربرد بسیار دارد. ظرفیت ایجاد شده در زمینه برنج در کشور حدود ۲۰۰ هزار تن است؛ ظرفیتی که به خوبی توانسته است نیاز داخل را تامین کند. از این رو در زمینه فلز برنج از واردات بی‌نیاز شده‌ایم، هرچند با وجود امکان صادرات، تولیدکنندگان وارد این مسیر نشده‌اند. درباره برنج و وضعیت تولیدکنندگان این صنف و مشکلات آنها، «روزگار معدن» با علی هوشمند، رئیس انجمن صنفی تولیدکنندگان مقاطع برنجی به گفتوگو نشسته که در ادامه می‌خوانید.€

مقاطع برنجی از چه ترکیباتی تشکیل شده‌اند؟

مقاطع برنجی، محصولات ساخته‌شده‌ای به‌ شمار می‌روند که به نوعی مواد اولیه هستند. البته مواد اولیه برنج از مس، روی و سرب تشکیل شده که با همدیگر مخلوط شده و برنج را تشکیل می‌دهند. به طور معمول ۵۷ تا ۶۰ درصد برنج را مس، ۳۸ تا ۴۰ درصد آن را روی و حدود ۲ درصد را سرب تشکیل میدهد. از این رو باوجود میزان بالای مس در برنج، مقاطع برنجی به نوعی زیرشاخه صنعت مس قلمداد می‌شود.€

فلز برنج در چه صنایعی بیشتر کاربرد دارد؟

از برنج، مقاطع میلگرد برنجی و ۶ یا ۴ گوش‌های برنجی تهیه شده که در صنایع خانگی همچون شیرآلات، اتصالات آب و برق و گاز، صنایع خودروسازی، صنایع الکتریکی، لوستر و... به کاربرده می‌شوند.€

ظرفیت تولید مقاطع برنجی در کشور چه میزان است؟

ظرفیت تولید مقاطع برنجی در ایران سالانه حدود ۲۰۰ هزار تن است. این میزان ظرفیت، کل مصرف داخل را پوشش می‌دهد. برنج جزو محصولاتی است که تا پس از انقلاب و تا سال‌های ۶۷ تا ۶۸ از کشورهایی چون کره‌جنوبی و آلمان وارد می‌شد اما از سال‌های ۶۸ به بعد تولیدکنندگان خوب ایرانی توانستند نیاز داخل را به طور کامل برطرف کنند.

€چند کارخانه مقاطع برنجی درحال‌ حاضر در کشور وجود دارد؟

حدود ۵۰ تا ۶۰ کارخانه فعال در زمینه مقاطع برنجی مشغول به کار و تولید هستند که از این میزان، حدود ۳۰ کارخانه عضو انجمن صنفی تولیدکنندگان مقاطع برنجی هستند. البته انجمن صنفی در سال ۹۳ ایجاد شد.€ برای تامین مواد اولیه برنج که سهم عمده آن را مس به خود اختصاص داده است.

بامشکلی روبه‌رو نیستید؟

یکی از مهمترین مواد اولیه ما قراضه است که در این زمینه، مس را جمع‌آوری و ذوب می‌کنیم. روی را نیز به وسیله قراضه‌ها جمع‌آوری می‌کنیم. البته بخشی از مواد اولیه از کاتد مس تهیه می‌شود که اگر بتوانیم مس خالص را از صنایع ملی مس خریداری کنیم، برای تولیدکنندگان بسیار بهتر خواهد بود. اما به تازگی به صنایع ملی مس ایران برای تعامل بیشتر مراجعه کرده‌ایم و آنها پرسیده‌اند که چرا تاکنون پیگیر این موضوع نبوده‌اید؟ البته سال گذشته در تحریم به سر نمی‌بردیم و قادر به تامین مواد اولیه خود بودیم اما هم اکنون نیازمند تعامل هستیم که هنوز در این زمینه همکاری نشده است.

€آیا برنج هم صادر می‌کنید؟

می‌توان مسیر صادرات را هموار کرد اما با وجود مشکلاتی که بر سر راه صادرات وجود دارد، نمی‌توان به راحتی صادرات انجام داد، البته به صورت فرآوری مقاطع برنجی و میلگردی، صادرات انجام داده‌ایم. در حال حاضر بازار مناسبی در کشورهای اطراف وجود دارد و ما هم قابلیت صادرات داریم چرا که تولیدکنندگان در این صنعت مشغول به کار هستند.

€مهمترین مشکلات تولیدکنندگان مقاطع برنجی چیست؟

یکی از مهمترین و بزرگترین چالش‌های تولیدکنندگان مقاطع برنجی، مالیات ارزش افزوده است. از آنجا که این فلز بیشتر مواد اولیه خود را از بازار قراضه تهیه می‌کند و با توجه به اینکه فعالان بازار قراضه، فعالان رسمی اقتصادی به‌شمار نمی‌روند، یکی از حلقه‌های مالیات دهندگان گم می‌شود. چگونه می‌توان از حلقه نخست کسانی که قراضه را تهیه می‌کنند، فاکتور خرید تهیه کرد تا مجبور به پرداخت مالیات شوند؟ از این رو مالیات این بخش بر دوش حلقه بعدی که تولیدکننده است، می‌افتد تا به صورت قانونی و شفاف بتواند کارش را ادامه دهد. مشکل دیگر، مالیات ارزش افزوده است که نباید از تولید گرفته شود بلکه باید بر عهده مصرف کننده باشد و یکی از بزرگترین علت‌هایی که کارخانه‌های ما را به سمت تعطیلی میکشاند این است که مالیات برعهده تولیدکننده است. مالیات ارزش افزوده ممکن است برای دولت درآمدزایی کند اما از سوی دیگر، سبب تعطیل شدن واحدهای تولیدی و بیکاری می‌شود.€

چه راهکارهایی را می‌توان برای وارد کردن بازار قراضه به حلقه مالیات به کار بست؟

می‌توان جمع‌آوری قراضه‌ها را به سمت آنلاین شدن و شبکه اینترنتی پیش‌ برد. می‌توان فعالان حوزه قراضه کشور را در یک سایت جمع‌آوری کرد و در آنجا قراضه را قیمت‌گذاری و ساماندهی کرد. اگر به این روش پیش برویم می‌توان به وسیله سایت برای خرید و فروش قراضه فاکتور صادر کرد. در حقیقت با راه‌اندازی بورس کالا می‌توان این بازار را سروسامان داد. البته بازار قراضه، پیچیده است و در حلقه نخست جمع‌آوری قراضه به طور معمول افرادی با سطح تحصیلات پایین مشغول به فعالیت هستند. از این رو این افراد بازار را کمی پیچیده می‌کنند.

قیمت مواد اولیه و محصولات شما از ابتدای سال تا چه اندازه افزایش یافته است؟

نرخ مواد اولیه و محصولات برنج از قیمت‌های جهانی و دلار تاثیر مستقیم می‌گیرد. به عبارت دیگر، قیمت داخلی برنج، با این فرمول تعیین می‌شود که نرخ جهانی برنج ضربدر نرخ دلار شده و به صورت آنلاین و روزانه تعیین و اعلام می‌شود. از این رو اگر در بورس فلزات جهانی، قیمتها تغییر کند، همان روز تاثیرش را بر نرخ داخلی خواهد گذاشت. البته امسال شاهد افزایش چند برابری دلار در کشور هستیم که همین موضوع روی نرخ قراضه و محصولات ما تاثیرگذار شده و حدود ۳ برابر افزایش داشته است. البته با تحولات ناشی از افزایش نرخ دلار، تولیدکنندگان این صنف متضرر شدند. احتمال افزایش نرخ دالار و افزایش بهای محصولات بازهم وجود دارد.

به عنوان سخن پایانی چه نکته‌ای به ذهنتان می‌رسد؟

به عنوان سخن آخر باید عنوان کنم که ما هم‌اکنون در جنگ و نبرد اقتصادی هستیم و وظیفه همه تولیدکنندگان به عنوان سربازان مقدم در این صف، این است که به هم کمک کنیم تا بتوانیم از دوران بحرانی تاریک تحریم رد شویم. اگر از سوی دولت قوانین موازی و اضافی اعمال شود، ضروری است که به سرعت اصلاح شوند. باید شرایط را به گونه‌ای پیش برد که در کمترین زمان ممکن، شرایط برای تولید و اشتغال کشور فراهم شود. نباید اجازه دهیم که کارخانه‌ها تعطیل شوند. براساس برآوردها هر کارگری که بیکار شود، ۲۰ برابر حقوق دریافتی خود به جامعه هزینه تحمیل می‌کند.