گران شدن خاک سولفیدی

محرومیت از خاک سولفیدی گران تمام می‌شود

عبداللهی(مدیرعامل شرکت امین صنعت پویا) گفت: در حالی که کشورهای پیشرفته همچون چین و آمریکا برای تولید شمش روی، از خاک سولفیدی استفاده می‌کنند، دانش و تکنولوژی تولید این خاک در ایران وجود ندارد و به جرات می‌توان گفت با پایان یافتن ذخایر اکسیدی در آینده نزدیک، صنعت روی در کمای مطلق فرو خواهد رفت. در حال حاضر 30 نفر به صورت مستقیم در شرکت امین صنعت پویا مشغول فعالیت هستند و ما توانستیم در سال 1400 با به کارگیری از نیروهای متعهد و توانمند، به عنوان صادرکننده نمونه استان معرفی شویم. ظرفیت تولید شمش روی این مجموعه، سالانه سه هزار و 600 تن بوده که این میزان در سال 1400، به هفت هزار تن در سال افزایش یافته است.
وی در خصوص نحوه تامین مواد اولیه و چالش‌های موجود در این زمینه، عنوان کرد: خاک روی مورد نیاز خود را با توجه به شرایط تولید در شرکت از بورس کالای ایران خریداری می‌‎کنیم و گاهی اوقات نیز ناچار به واردات از کشور ترکیه هستیم. شرایط صنعت روی در کشور به گونه‌ای است که ما در حال حاضر تولید خود را متوقف کرده‌ایم و تا زمانی که این صنعت وضعیت مطلوبی را تجربه نکند، فعالیت خود را از سر نخواهیم گرفت. کشورهای چین و پرو در مقام بزرگ‌ترین تولیدکنندگان شمش روی جهان، از خاک سولفیدی برای تولید این محصول استفاده می‌کنند و این در حالی است که در کشور ما، تنها یک شرکت آن هم به صورت محدود و با استفاده از تکنولوژی قدیمی چینی، تولید شمش روی از خاک سولفیدی استفاده می‌کند و سایر شرکت‌ها به ناچار از خاک اکسیدی بی‌کیفیت در خطوط تولید خود استفاده می‌کنند.
این تولیدکننده شمش روی در همین راستا اضافه کرد: از آنجایی که هزینه تولید خاک اکسیدی در کشور بالا است، بنابراین ما در آینده نزدیک شاهد وارد شدن ضربه مهلکی به بدنه صنعت روی خواهیم بود. چراکه هزینه‌های تولید شامل نیروی انسانی، انرژی، تامین ماده اولیه و... در گذر زمان افزایش خواهند یافت و بر همین اساس، شرکت‌هایی که از خاک اکسیدی در تولید شمش روی استفاده می‌کنند، قدرت خرید این ماده اولیه را از دست خواهند داد. برای مثال، قیمت اسیدسولفوریک در کشور به عنوان یکی از مواد اولیه مورد استفاده در تولید شمش روی از 200 تومان به ازای هرکیلوگرم به سه هزار و 600 تومان در سال 1401 رسیده است. البته در حال حاضر، مجتمع مس سرچشمه رفسنجان، اسیدسولفوریک خود را با قیمت یک هزار و 100 تومان عرضه می‌کند که این امر کاملا موقتی است و طبیعتا با افزایش نرخ دلار و تورم طی ماه‌های آینده، این شرکت چاره‌ای جز افزایش قیمت این محصول نخواهد داشت. بنابراین کلیه هزینه‌های تولید مرتبط با خاک اکسیدی روی افزایش خواهد یافت و بسیاری از تولیدکنندگان شمش روی ناچار به توقف فعالیت خود خواهند شد.
وی در ادامه به بررسی واردات خاک معدنی به داخل کشور پرداخت و گفت: خاک روی عرضه شده در بورس کالای ایران از کیفیت مرغوب برخوردار نیست و بر همین اساس، بسیاری از تولیدکنندگان شمش روی ناچار به واردات این ماده اولیه از ترکیه و کشورهای آفریقایی مانند مراکش هستند. نکته قابل توجه اینکه قیمت خاک معدنی اکسیدی در سایر کشورهای جهان بسیار پایین است و قیمت آن بر مبنای ضایعات معدنی محاسبه می‌‎شود. در واقع قیمت تمام شده خاک معدنی روی که از ترکیه و قاره آفریقا پس از طی مراحل دشوار و زمان‌بر به داخل کشور وارد می‌شود، از قیمت آن در بورس کالای ایران ایران کمتر بوده و طبیعی است در چنین شرایطی تولیدکنندگان به جای خرید از بورس کالا، اقدام به واردات این ماده اولیه کنند. تولیدکنندگانی که توانایی واردات ندارند، به ناچار باید خاک روی نامرغوب و با قیمت بالا را از بورس کالای ایران خریداری کنند. البته تا سال 1395، قیمت خاک روی وارداتی از ترکیه بسیار مناسب‌تر بود ولی از سال 1397 به بعد، شرکت‌های ترکیه‌ای نیز اقدام به افزایش قیمت کردند و در حال حاضر صرفه اقتصادی واردت خاک معدنی از این کشور کاهش یافته است.
مدیرعامل شرکت امین صنعت پویا ضمن انتقاد از نحوه قیمت‌گذاری دستوری در داخل کشور، اظهار کرد: اکنون قیمت جهانی روی در بورس فلزات لندن، دو هزار و 400 دلار به ازای هر تن است و قیمت هر تن خاک سولفیدی 40 درصد، 500 تا 600 دلار و یک تن خاک سولفیدی 70 درصد، 900 تا یک هزار و 100 دلار است که این رقم با کاهش و افزایش قیمت جهانی روی، متغیر خواهد بود. در کشورهای مطرح و پیشرفته معدنی جهان مانند چین و ایالات متحده آمریکا با بهره‌گیری از تکنولوژی پیشرفته، علاوه بر تولید شمش روی با استفاده از خاک سولفیدی، اسیدسولفوریک و برق نیز تولید می‌کنند و سود حاصل از فروش شمش نیز در زمینه توسعه و پیشرفت صنعت روی هزینه می‌شود. این در حالی است که متاسفانه در کشور ما طی 40 سال گذشته، با فرصت‌سوزی‌های فراوان مسئولان دولتی و حمایت نکردن از بخش خصوصی، دانش و تکنولوژی مورد استفاده در خطوط تولید به‌روز نشده و در حال حاضر نیز مسئولان کمر به نابودی صنعت روی بسته‌اند.
وی خاطرنشان کرد: نکته جالب اینکه صنعت روی، تنها صنعتی است که به طور کامل خصوصی بوده و از زمان آغاز تحریم‌های مختلف سیاسی و اقتصادی علیه کشور که در صدر آن‌ها یکی از شرکت‌های تولیدکننده شمش روی قرار داشت، صادرات روی توسط واحدهای کوچک تولیدی همچنان پابرجا بود و به نوعی سوددهی و ارزآوری برای کشور داشته است. واقعیت امر این است که ما چالشی در خصوص اعمال تحریم‌های خارجی نداریم و مشکل اصلی صنعت روی، مجموعه‌های خصولتی‌ داخلی هستند که صنعت مهم و استراتژیک روی را به چنین وضعیتی دچار ساخته‌اند و بدون اطلاع از شرایط کنونی این صنعت، اقدام به صدور بخشنامه‌های جدید در زمینه‌های مختلف اعم از قیمت‌گذاری، صادرات و... می‌کنند.