چالش‌های مواد معدنی برای معادن

چالش‌های مواد معدنی برای معادن

عملیات معدنی شامل فعالیت‌های متعددی است که هرکدام به‌طور مستقل می‌توانند هزینه‌های تولید را افزایش دهند. در این میان، چالش‌هایی وجود دارد که باعث افزایش هزینه‌ها شده و معدن‌کاران را از ادامه فعالیت دلسرد می‌کند. یکی از این چالش‌ها، تأمین مواد ناریه و افزایش قیمت آن‌ها است. دولت باید با تصمیمات کارشناسی به رفع این مشکلات بپردازد.

مشکلات تأمین مواد ناریه

بخش معدن در تأمین مواد ناریه با مشکلات بسیاری مواجه است. اگر بخش انفجار یک معدن با مشکلاتی روبرو شود، بر اکثر عملیات معدن‌کاری تأثیر مستقیم خواهد گذاشت. به‌طور کلی، ۷۰ درصد هزینه‌های عملیاتی معدن شامل بارگیری، حمل و انفجار است. یکی از دلایل استفاده معادن کوچک و متوسط از انفجار برای استخراج، فرسودگی ماشین‌آلات معدنی در کشور است. بر اساس آمار سامانه کاداستر، متوسط عمر ماشین‌آلات پرکاربرد معادن روباز حدود ۱۹ سال است.

سجاد غرقی، نایب‌رئیس کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی ایران، درباره این بخش اظهار داشت: «ما با مشکلات بسیاری مواجه هستیم که یکی از آن‌ها انحصاری بودن حمل مواد ناریه است. تا قبل از آبان سال گذشته، حمل مواد ناریه تنها در انحصار شرکت حمنا بود. اما از آبان ۱۴۰۲، سه شرکت دیگر نیز به این حوزه اضافه شده‌اند. با این وجود، این موضوع همچنان شبه‌انحصاری است و منجر به افزایش هزینه‌های حمل مواد ناریه شده است.»

غرقی همچنین به عدم تناسب عرضه و تقاضا اشاره کرد و گفت: «به دلیل فرسودگی دستگاه‌ها، تنوع تولید مواد ناریه کم بوده و این موضوع منجر به عدم امکان طراحی بهینه انفجار می‌شود. به‌عنوان مثال، در چند ماه از سال گذشته امولایت ۳۵ و ۴۵ عرضه نشد و مجوز واردات آنفو تراک نیز صادر نمی‌شود.»

کیفیت پایین مواد ناریه

غرقی افزود: «کیفیت پایین مواد ناریه نیز یکی دیگر از مشکلات است که به دلیل عدم نظارت کافی در سال‌های گذشته، شاهد کاهش کیفیت مواد ناریه هستیم. کیفیت پایین مواد ناریه هزینه‌های زیادی در بخش بارگیری، حمل و انفجار ثانویه به معدن‌کاران تحمیل می‌کند.»

راه‌حل‌ها

برای حل این مشکلات، جلساتی با مسئولان برگزار شده و مکاتباتی صورت گرفته است. بخش انفجار در عملیات معدن‌کاری اهمیت زیادی دارد. انفجار حدود ۱۰ درصد از هزینه‌های معدن‌کاری را به خود اختصاص می‌دهد. بارگیری ۱۶.۲ درصد و حمل ۴۸.۷ درصد از هزینه‌های معدن‌کاری را شامل می‌شوند. موفقیت در بخش بارگیری و حمل که در مجموع بیش از ۶۰ درصد هزینه‌های عملیات معدن‌کاری را تشکیل می‌دهند، به‌طور مستقیم وابسته به بخش انفجار است.

هزینه‌های انفجار ۱۰ درصد از هزینه تمام‌شده معدن‌کاری را شامل می‌شود. در کنار این، موانعی مانند فرسودگی ماشین‌آلات، وضع عوارض صادراتی و قوانین غیرکارشناسی نیز باعث افزایش هزینه‌ها شده‌اند. در چنین شرایطی، نمی‌توان انتظار داشت که توسعه این بخش سرعت بگیرد، در حالی‌که کشورهای منطقه برای توسعه بخش معدن خود تلاش می‌کنند تا از ظرفیت‌های معدنی خود بهره‌برداری کنند و حضور پررنگی در بازارهای صادراتی داشته باشند.

 نتیجه‌گیری

برای توسعه بخش معدن و صنایع معدنی باید به سراغ حلقه‌های ابتدایی زنجیره رفت و چالش‌های موجود را برطرف کرد. حل این چالش‌ها با استفاده از نظرات کارشناسی فعالان بخش معدن می‌تواند آسان‌تر و کم‌هزینه‌تر باشد.