کاتد مس خاورمیانه در دستان ایران

نمودار 1، حجم تولید کاتد مس خاورمیانه به تفکیک 3 کشور اصلی تولیدکننده را برای سال‌های 2001 تا 2017 به تصویر می‌کشد. همانطور که قابل مشاهده است، تولید مس ایران، تقریبا بدون رشد بوده است؛ با این وجود تاثیر چندانی بر سهم تولید ایران از منطقه نداشت و میانگین سهم تولید این کشور از خاورمیانه در بازه 17 ساله گذشته، برابر با 68 درصد بود. تنها ترکیه از میان تولیدکنندگان مس منطقه با رشد سالانه 3 درصدی تولید در بازه مورد بررسی همراه بود. حجم تولید عمان، افت سالانه 4 درصدی را برای بازه مذکور به ثبت رسانده است. انتظار می‌رود با توسعه و نوسازی‌های محقق شده در واحدهای ذوب ایران و بهره‌برداری بیشتر از این واحدها، طی سال‌های آتی، حجم تولید و صادرات کاتد از این کشور افزایش یابد.

به‌رغم وجود معادن متعدد مس در عمان، تنها یک مجتمع ذوب و پالایش به‌نام صحار (واقع در منطقه صحار) با ظرفیت سالانه 25 هزار تن کاتد مس در این کشور عربی وجود دارد. از این رو، هر گونه تغییر در برنامه تولید کاتد مس این شرکت نظیر تعمیر و نگهداری (به ویژه تعمیرات اساسی)، تامین تقاضای داخلی این کشور را با چالش مواجه می‌سازد. متوسط تولید کاتد مس عمان طی سال‌های 2001 تا 2007 برابر با 19.8 هزار تن در سال بود؛ ولی با افت 56 درصدی حجم تولید طی سال‌های 2007 تا 2010، تأمین بازار کاتد مس این کشور عربی، دچار ناپایداری شد.

در این دوره، تقاضای مس عمان نیز با رشد همراه بوده و سبب شده تا تجارت کاتد مس عمان از خالص صادرات به خالص واردات تغییر وضعیت دهد. پس از ناپایداری حجم تولید کاتد مس عمان طی دوره گذار تجاری، حجم تولید به سطح ثابت سالانه 11.5 هزار تن در سال‌های 2012 تا 2017 رسید. به طور کلی، طی بازه 17 ساله از 2001 تا 2017، تولید کاتد مس عمان با افت سالانه 4 درصدی همراه بود.