سرب و ضرورت واردات باتری

حیات صنعت سرب و واردات باتری

عسگر بیرام‌نژاد، تولیدکننده شمش سرب گفت: شرکت‌های تولیدکننده باتری‌ نو که تنها منبع تامین مواد اولیه تولیدکنندگان شمش سرب از طریق استحصال باتری فرسوده هستند، اقدام به خرید دوباره این ماده اولیه از سطح بازار می‌کنند که به دنبال آن، تولیدکنندگان شمش با کاهش عرضه باتری مواجه شده و چاره‌ای جز توقف تولید ندارند. به دنبال کاهش عرضه باتری فرسوده در بازار، ناچار به توقف تولید خود طی یک ماه اخیر شده‌ایم. چراکه بسیاری از فعالان صنعت سرب از باتری برای تولید شمش استفاده می‌کنند و افزایش یا کاهش میزان تولید این مجموعه‌ها، بستگی به میزان تامین مواد اولیه دارد. با توجه به اینکه امکان واردات باتری فرسوده طی چند سال اخیر به حداقل کاهش یافته و گاهی نیز به صفر رسیده است، شرکت‌های داخلی باتری‌سازی نیز که به عنوان تنها منبع تامین مواد اولیه واحدهای تولیدکننده شمش سرب شناخته می‌شوند، دوباره اقدام به خرید باتری‌های فرسوده می‌کنند و در نهایت دست تولیدکنندگان شمش سرب از رسیدن به ماده اولیه مورد نیاز کوتاه باقی می‌ماند.
وی افزود: قیمت سرب بر پایه بورس فلزات لندن (LME) محاسبه می‌شود و از آنجایی که نرخ دلار نیز همواره با نوسان همراه بوده است، بنابراین تولید شمش صرفه اقتصادی چندانی ندارد. افزایش قیمت حامل‌های انرژی و حقوق کارگران در سال 1401 نیز بر مشکلات تولیدکنندگان افزوده است که به دنبال آن، بسیاری از واحدهای تولیدی شمش سرب طی ماه‌های اخیر تعطیل شده‌اند. هزینه گاز مصرفی مجموعه طی یک ماه، حدود هشت میلیون تومان در سال گذشته بود اما این مبلغ در سال جاری به حدود 50 میلیون تومان رشد پیدا کرده است. از سوی دیگر، محدودیت‌های مصرف برق واحدهای صنعتی با نزدیک شدن به روزهای گرم سال آغاز شده است و اگر تولیدکننده خارج از برنامه زمان‌بندی‌شده اقدام به تولید کند، با جریمه مواجه خواهد شد. روزهای دشواری در انتظار تولید است که امیدواریم بتوانیم با مدیریت و برنامه‌ریزی صحیح از آن عبور کنیم.
بیرام‌نژاد در خصوص تامین مواد اولیه و چالش‌های موجود در این زمینه، مطرح کرد: باتری‌های فرسوده به میزان اندکی در بازار داخلی وجود دارد؛ به طوری که شاید بتوان از یک کارخانه فقط تعداد محدودی باتری فرسوده خریداری کرد که این میزان پاسخگوی نیاز تولیدکنندگان شمش سرب نیست. ضرورت دارد به منظور تامین نیاز به باتری فرسوده، واردات آن تسهیل شود و همچنین نسبت به عرضه عادلانه آن توسط تولیدکنندگان باتری نو، اقدامات لازم صورت پذیرد. از سوی دیگر، ذخایر اکسیدی معدن سرب انگوران که روزی بهشت تولیدکنندگان شمش بود نیز رو به پایان است و تکنولوژی فرآوری کنسانتره سولفوره نیز به صورت محدود در اختیار یک یا دو شرکت داخلی قرار دارد و هنوز گسترش پیدا نکرده است. کنسانتره اکسیدی سرب طی سال‌های پیش به صورت سهمیه‌ای به تولیدکنندگان شمش اختصاص پیدا می‌کرد اما به مروز زمان نه تنها این اقدام متوقف شد بلکه در حال حاضر کنسانتره به عده‌ای خاص اختصاص پیدا می‌کند و سایر افراد ناچار به واردات از کشور ترکیه می‌شوند. در شرایطی که تولیدکنندگان شمش با کمبود ماده اولیه مواجه هستند، اکثر معادن سرب در کشور، به صادرات کنسانتره به کشورهایی مانند چین روی آورده‌اند و این در حالی است که اگر شرکت‌های مختلف به دانش فرآوری کنسانتره سولفوره مجهز شوند، می‌توانیم ضمن تامین خوراک مورد نیاز تولیدکنندگان داخلی، از معضل خام‌فروشی نیز جلوگیری کنیم.
وی در همین راستا اضافه کرد: واردات باتری فرسوده همواره به صورت قانونمند انجام می‌شود و هر تولیدکننده ضمن تحویل مدارک خود به گمرک، تنها قادر به واردات حدود دو هزار تن باتری فرسوده در سال خواهد بود. البته این امر در حال حاضر با ممنوعیت‌هایی از جانب برخی سازمان‌ها مانند انرژی اتمی مواجه شده و ممکن است باعث رواج واردات غیرقانونی باتری شود. با توجه به اینکه قیمت‌گذاری سرب طبق نرخ جهانی صورت می‌گیرد، بنابراین این مسئله دردسرهای خاص خودش را دارد که برای تولیدکننده مقرون به ‌صرفه نخواهد بود.
وی ضمن اشاره به اهمیت بازیافت فلزات، اذعان کرد: کشورهای پیشرفته صنعتی حداکثر استفاده را از ضایعات فلزی و غیرفلزی داشته‌اند و پس از بازیافت، نسبت به استفاده دوباره آن‌ها در صنعت اقدام می‌کنند اما متاسفانه آن طور که باید، نسبت به این مهم در داخل کشور اقدامات لازم صورت نپذیرفته است و علی‌رغم اینکه ضایعات بسیاری در صنایع مختلف مانند سیم و کابل تولید می‌شود، امکان بهره‌وری بهینه از آن‌ها فراهم نیست. در صنعت سرب نیز تولیدکننده موظف است نسبت به امحای سرباره سرب باقیمانده از فرایند تولید شمش اقدام کند و بر همین اساس آن را در اختیار شرکت‌هایی که از سوی سازمان محیط زیست تعیین شده است، قرار می‌دهد. این مجموعه‌ها اقدام به چال کردن سرب در مناطق دورافتاده حوالی شهرهای بزرگ صنعتی می‌کنند که می‌تواند آثار مخرب زیست‌محیطی در آینده داشته باشد.
مدیرعامل شرکت تولیدی شمش سرب بیرام‌نژاد با انتقاد از عملکرد دولت در حمایت از تولیدکنندگان، تاکید کرد: اگر قرار باشد شرایط تولید به همین شکل ادامه پیدا کند، قطع به یقین تمام تولیدکنندگان شمش سرب ناچار به متوقف کردن فعالیت خود خواهند شد. مسئولان ذی‌ربط باید نظارت‌های لازم در خصوص عرضه باتری فرسوده را انجام دهند و دولت باید در زمینه تامین مواد اولیه از تولیدکنندگان حمایت کند. متاسفانه حمایت از تولید، در حد یک شعار است و زمانی که تولیدکننده نیازمند حمایت دولت است، شاهد سنگ‌اندازی‌های بیشتر در این بخش هستیم. باید در نظر داشت که اگر یک تولیدکننده نتواند به فعالیت خود ادامه دهد، در ادامه تعداد زیادی کارگر بیکار و به مشکلات جامعه افزوده خواهد شد. بنابراین از دولت می‌خواهیم حمایت همه‌جانبه از تولیدکنندگان داشته باشد تا اندکی از معضلات موجود در بخش تولید کاسته شود.
بیرام‌نژاد در پایان یادآور شد: تاکنون هیچ درخواستی از مسئولان برای دریافت وام و تسهیلات نداشته‌ایم و علی‌رغم چالش‌های موجود، به دنبال توسعه و اخذ مجوز برای تولید سایر فلزات بوده‌ایم اما اگر تغییری در شرایط تولید ایجاد نشود، نمی‌توانیم اقدام سازنده‌ای انجام دهیم و امیدواریم با بهبود شرایط بتوانیم فعالیت خود را از سر بگیریم.