فولاد ایران در سال 2015 میلادی

تولید فولاد ایران در یک سال

جعفری‌طهرانی عنوان کرد: روند تولیدات فولاد ایران از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۵ میلادی، در مجموع افزایشی بوده و نرخ رشد ترکیبی سالانه ۶/۳درصدی را تجربه کرده است؛ در نهایت براساس آمار انجمن جهانی فولاد، تولید فولاد کشور در سال گذشته میلادی (۲۰۱۵) به ۱۶/۳۳میلیون تن رسید. زنجیره ارزش بالادستی فولاد نشان می‌دهد ایران از مارس تا اکتبر ۲۰۱۶ (از نیمه اسفند ۹۴ تا نیمه مهر ۹۵ خورشیدی) نسبت به مدت مشابه سال قبل در تولید سنگ‌آهن افت داشت و تولید سنگ‌آهن خام از ۴/۲۶میلیون تن به ۳/۷۴میلیون تن رسید. تولید کنسانتره که با کاهش مواجه بود در دوره مشابه سال قبل ۱۴/۷۸میلیون تن بود و امسال به ۱۷/۸۷میلیون تن رسید. همچنین تولید گندله با رشد ۱۲/۳۳درصدی از حدود ۱۲/۸میلیون تن به حدود ۱۴/۵میلیون تن رسیده است.

واردات از صادرات پیشی گرفت

براساس طرح جامع فولاد، پیش‌بینی شده بود ایران از سال ۲۰۱۴ میلادی (۱۳۹۳ خورشیدی) واردات و صادرات فولاد را کنترل کند به گونه‌ای که صادرات بر واردات پیشی بگیرد که این اتفاق رخ داد و شاهد بودیم در حالی که کشور در بازه زمانی سال‌های ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۳ میلادی (۱۳۸۰ تا ۱۳۹۲ خورشیدی) فقط واردات‌کننده فولاد خام بود، در سال ۲۰۱۴ میلادی (۱۳۹۳ خورشیدی) میزان صادرات آن به ۹۷۵هزار تن و در سال پس از آن، ۲۰۱۵ میلادی (۱۳۹۴ خورشیدی) به یک‌میلیون و ۷۹۵هزار تن رسید، در حالی که حجم واردات در این سال ۱۳۶هزار تن بود. براساس پیش‌بینی‌های طرح جامع فولاد ایران، ظرفیت تولید فولاد در کشور از ۲۴میلیون و ۴۱۵هزار تن در سال جاری میلادی به ۴۱میلیون و ۴۷۷هزار تن در سال ۲۰۲۵ میلادی (۱۴۰۴ خورشیدی) خواهد رسید؛ در همین حال در این مدت، میزان مصرف فولاد از ۲۰میلیون و ۱۷۷هزار تن به حدود ۳۳میلیون و ۹۴۴هزار تن خواهد شد. بر اساس آمار انجمن جهانی فولاد، میزان مصرف ظاهری و واقعی فولاد ایران در سال ۲۰۱۳ میلادی (۱۳۹۲ خورشیدی) نسبت به ۱۳ سال پیش از آن، ۲۰۰۰ میلادی (۱۳۷۹ خورشیدی) حدود ۲۷درصد افزایش یافته بود.

۵ عامل موثر بر قیمت فولاد

رییس امور بین‌الملل انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ‌آهن، ۵ عامل کلیدی را به‌عنوان عوامل تاثیرگذار بر قیمت فولاد به این شرح فهرست کرد: رشد اقتصاد جهانی، تنش‌های سیاسی و ژئوپولیتیکی، تحولات آینده نفت و مواد اولیه، تاثیر ظرفیت‌های مازاد فولادسازهای جهان و رقابت ناعادلانه کشورها. او همچنین در بررسی سناریوهای صادرات فولاد ایران ۴ سناریو را تعریف کرد: سناریوی نخست براساس حداکثر ظرفیت صادرات است. در این سناریو کل صادرات فولاد می‌تواند به ۷/۱میلیون تن برسد که ۴میلیون تن آن محصولات تخت، ۲/۱میلیون تن محصولات طویل و یک‌میلیون تن آن فولاد خام است. سناریوی دوم براساس مشارکت صادرات در تولید ایران است که در آن ۹/۴میلیون تن مجموع صادرات کشور خواهد بود.  ۴/۹میلیون تن آن محصولات تخت، ۳/۱میلیون تن آن محصولات طویل و ۱/۴میلیون تن فولاد خام است. در سناریوی سوم که براساس مشارکت صادرات در تولید جهانی است، مجموع صادرات فولاد ایران می‌تواند به ۱۰/۱میلیون تن برسد که ۷/۵میلیون تن محصولات تخت و ۲/۶میلیون تن محصولات طویل است و فولاد خام سهمی از صادرات نخواهد داشت. و در سناریوی آخر که براساس طرح جامع فولاد است، ایران می‌تواند به صادرات ۲۰/۴میلیون تن فولاد دست یابد که ۱۱/۲میلیون تن آن محصولات تخت، ۶/۵میلیون تن محصولات طویل و ۲/۷میلیون تن فولاد خام است.

تولید سنگ‌آهن در بخش خصوصی

در بخش تولید سنگ‌آهن هم در سال گذشته میلادی شاهد رشد تولید بخش خصوصی و افت تولید دولتی‌ها بودیم. تولید سنگ‌آهن بخش خصوصی در سال ۲۰۱۴ میلادی (۱۳۹۳ خورشیدی) ۱۰/۹میلیون تن بوده و با توجه به افت شدید بهای سنگ‌آهن در دو سال اخیر و تعطیلی بسیاری از معادن، تولید در سال گذشته میلادی به ۵میلیون تن رسید، همچنین میزان تولید در بخش دولتی حدود ۱۰میلیون تن در طول یک سال کاهش یافت و از ۴۵میلیون تن در سال ۲۰۱۴ میلادی (۱۳۹۳ خورشیدی) به ۳۵میلیون تن در سال ۲۰۱۵ میلادی (۱۳۹۴ خورشیدی) رسید. در همین بازه زمانی، صادرات سنگ‌آهن ایران هم کاهش داشت که این اتفاق بیش از همه برآمده از کاهش ناگهانی قیمت‌های جهانی در این مدت بود. مجموع صادرات سنگ‌آهن ایران در سال گذشته میلادی به ۱۳/۸میلیون تن رسید، در حالی که در سال ۲۰۱۳ میلادی (۱۳۹۲ خورشیدی) رکورد ۲۳/۵میلیون تن را ثبت کرده بود. بخش خصوصی که در سال ۲۰۱۳میلادی بیش از ۱۲میلیون تن سنگ‌آهن صادر کرده بود سال گذشته میلادی (۲۰۱۵) تنها توانست ۴میلیون تن صادرات داشته باشد. براساس طرح جامع فولاد، در افق ۱۴۰۴ خورشیدی باید شاهد تولید ۱۵۴میلیون تن سنگ‌آهن در کشور باشیم. در حالی که با احتساب طرح‌های در دست اجرا و معادن فعال پیش‌بینی می‌شود تولید فولاد به ۱۱۶میلیون تن برسد که به معنای کمبود و ناهماهنگی در این بخش است. در بخش کنسانتره هم این ناهماهنگی دیده خواهد شد، چون میزان تولید با احتساب طرح‌های تولید و برنامه‌های در دست اجرا در سال ۱۴۰۴ خورشیدی به ۷۶میلیون تن خواهد رسید و این در حالی است که انتظار می‌رود در افق ۱۴۰۴ این رقم به ۸۶میلیون تن کنسانتره برسد، اما در بخش گندله و آهن اسفنجی به ترتیب به اهداف ۸۸میلیون تن و ۵۸میلیون تن خواهیم رسید تا بتوانیم ۵۵میلیون تن فولاد خام را مطابق طرح، تولید کنیم.

تاثیر کاهش تحریم‌ها بر اقتصاد

کیوان جعفری‌طهرانی برجام و کاهش فشار تحریم‌ها را باعث تشویق سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی، تسهیل تجارت با ایران چه در زمینه صادرات و چه واردات، اتصال شبکه بانکی ایران به سوئیفت، کاهش عوامل ریسک سرمایه‌گذاری و ثبات نرخ تسعیر ارزهای خارجی دانست و در این باره افزود: کاهش بیکاری، افزایش تولید ناخالص داخلی، ارتقای روابط تجاری با کشورهای جهان، افزایش مصرف سرانه فولاد و افزایش تولید فولاد خام از دیگر مزایای رفع و کاهش تحریم‌هاست که امید می‌رود در آینده نزدیک با پیشرفت‌ها در این زمینه به حقیقت بپیوندد.