فشار تورم بر صنعت

 تورم و صنعت

آخرین گزارشات شامخ در بخش صنعت نشان می‌دهد که شاخص قیمت خرید مواد اولیه در آبان۱۴۰۰ به بیشترین مقدار خود از یک سال گذشته رسیده و تولیدکنندگان را در تامین مواد اولیه دچار چالش کرده است. هزینه‌های تولید بر اثر تورم بالا به‌شدت افزایش یافته است. حال عمومی اقتصاد خوب نیست و مدیران صنعتی نسبت به فشار تورم بر بخش صنعت هشدار می‌دهند. نشانه جدی این موضوع افت سه واحدی شاخص مدیران خرید اقتصاد در آبان 1400 است. گزارش شامخ صنعت نیز در آبان 1400 نشان می‌دهد شامخ کل صنعت به عدد 11/ 57 رسیده و خود را در وضعیتی نزدیک به شهریور 1400 قرار داده است. این وضعیت با وجود سه هشداری رخ داده است که در هفته گذشته نسبت به آینده تولید در همین صفحه منتشر شد. بر این مبنا می‌توان ادعا کرد افت جدی تولید صنعتی کشور در مهر 1400 که خود را در قالب رشد منفی «شاخص تولید صنعتی شرکت‌های بورسی»، «افول شامخ صنعت مهر ماه» و «گزارش تولید کالاهای منتخب صنعت در مهرماه» نشان داده بود، به یکباره تغییر مسیر داده است. چرخش تولید در آبان 1400 گویا از دو بال فروش داخلی و صادرات است. در واقع سفارش‌های خرید داخلی و خارجی به بنگاه‌های صنعتی کشور زمینه حرکت تولید پس از یک دوره رکودی را فراهم کرده‌ است.

رشد بیش از 11واحدی رشد شامخ صنعت، در دو شاخص «فروش محصولات» و «صادرات کالا» به خوبی نشان میدهد. بیشترین توفیق در زمینه چرخش تولید در آبان 1400 را «صنایع غذا»، «صنایع نساجی» و «صنعت لوازم خانگی» به دست آورده‌اند در حالی که «کانی‌های غیرفلزی»، «صنایع شیمیایی» ‌و «صنعت لاستیک و پلاستیک» بدترین وضعیت را در این ماه تجربه کرده‌اند.

گزارش مرکز پژوهش‌های اتاق بازرگانی ایران نشان می‌دهد بهبود در تقاضای مشتریان داخلی و خارجی، سبب رشد تولید در آبان ماه و عبور «شاخص مقدار تولید محصولات» از عدد 59 شده است. البته در کنار رشد قابل توجه دو شاخص «میزان فروش محصولات» و «میزان صادرات کالا»، وضعیت «میزان سفارش‌های جدید مشتریان» هم صعودی بوده که این موضوع تداوم تقاضا برای تولیدات داخلی را نشان می‌دهد. همه این موارد موجب شده مدیران صنعتی در گزارش شامخ در آبان 1400 رشدی 2 واحدی در انتظارات از آینده را گزارش دهند که این موضوع به معنی امیدواری به تولید در آذر در بین صنعتگران کشور است. شامخ صنعت در آبان 1400 البته سویه‌های منفی حادی هم دارد. مهم‌ترین تهدید بخش صنعت همچنان فشاری است که از ناحیه تورم روی تولید اثر گذاشته و وضعیت سختی را برای بنگاه‌های صنعتی کشور ایجاد کرده است. بحران جدی صنایع کشور که پیش‌تر هم در بسیاری از ماه‌ها اعلام شده بود، دسترسی به مواد اولیه است که در گزارش آبان گرچه با 3 واحد بهبود روبه‌رو شده، ولی کماکان زیر 50 است و در وضعیت هشدار قرار دارد.

مشکلات خرید مواد اولیه در وضعیتی تولید داخلی را در فشارقرار داده که تورم باعث شده قیمت مواد اولیه با 6پله جهش به عدد 85 برسد. بنابراین میتوان فهمید بالا بودن هزینه تولید محصول در کشور یک تهدید جدی برای رونق صنعت است. همچنین با وجود رفع معضل انرژی برای برخی از صنایع که پیش‌تر خود را در قالب قطع فراگیر گاز و برق نشان می‌داد، هم‌اینک بخشی از واحدهای تولیدی کشور از جمله صنایع کانی‌های غیرفلزی که شامل بنگاه‌های سیمان، عایق‌ها، شیشه و... به دلیل قطع گاز با مشکل تامین انرژی برای تولید روبه‌رو هستند. به نظر می‌رسد کنار رفتن مساله خاموشی و بهبود دسترسی به انرژی در کنار تداوم سفارش‌های خارجی می‌تواند تولید را در ماه‌های آتی در مسیر رونق قرار دهد. با وجود افزایش میزان سفارش‌های جدید و میزان صادرات کالا، اما لازم است سیاست‌گذار با هدف تداوم تولید و رونق صادرات سیاست‌های مشخصی را برای کنترل علمی و کارشناسی تورم طراحی و اجرا کرده ضمن اینکه مساله تحریم و مشکلات ناشی از قطع مبادلات بانکی با جهان را از پیش روی صنعت بردارد.