چشم‌انداز جهانی صنعت فولاد

چشم‌انداز جهانی صنعت فولاد

آمار و مشاهدات وضعیت بازار فلزات اساسی نشان می‌دهد در سال جاری عرضه و تقاضای جهانی فولاد افزایش خواهد یافت؛ اما قیمت‌ها در مسیر عکس حرکت خواهند کرد. کاهش قیمت فولاد هم احتمالا ناشی از شدت گرفتن واکسیناسیون در جهان و بازگشت حیات به همه بخش‌های زنجیره وسیع آهن است. وضعیتی که ثبات بازار فولاد را در پی خواهد داشت.

مراحل رشد تولید جهانی فولاد خام (از سال 1950 تا سال 2015)

 بررسی تحلیل‌‌‌‌‌‌‌‌ها و مرور روندهای جهانی بازار فلزات اساسی نشان می‌دهد فولاد در سال2022 احتمالا قیمتی نزولی خواهد داشت. فولاد که یکی از حلقه‌‌‌‌‌‌‌‌های مهم و بنیادین زنجیره ارزش آهن است، تحت‌تاثیر متغیرهای متعددی در حال کاهش‌اعتبار است. مهم‌ترین موضوع به انتقال بزرگی برمی‌‌‌‌‌‌‌‌گردد که باید تا افق 2035 و 2050 زمینه‌‌‌‌‌‌‌‌ساز جهانی پایدارتر باشد. تولید فلز آهن یکی از فعالیت‌های آلاینده‌‌‌‌‌‌‌‌ای است که کانون برنامه جهانی کربن‌‌‌‌‌‌‌‌زدایی است؛ این فلز یکی از آلاینده‌‌‌‌‌‌‌‌ترین روندهای تولید را در میان همه فلزات اساسی دارد. فولاد نیز به‌عنوان پرتقاضاترین خروجی تولید آهن، فعلا و در ابتدای دومین‌ماه از سال2022 بهایی 4778یوان دارد. عددی که نسبت به قیمت 3285 یوان پس از وقوع پاندمی در میانه سال2020، رشدی 45درصدی را نشان می‌دهد. این عدد که زمانی به قله 10‌ساله خود رسید، در 27 سپتامبر 2021 رکود 5950 یوان را به ثبت رساند که عددی بی‌‌‌‌‌‌‌‌سابقه بود و رشد 81درصدی این کالای اساسی را نسبت به زمان شروع پاندمی نشان می‌داد. این جهش که تحت‌تاثیر سه نیروی شدت‌گرفتن واکسیناسیون، افزایش مصرف جهانی و رشد تولیدات صنعتی در فصولی از سال2021 رخ داد، با افزایش تولید سنگ‌آهن در معادن و رشد تولید فولاد تعدیل شد. از آنجا که مس و آلومینیوم و ارقامی از آلیاژهای مشابه در سالیان اخیر در صنایع اصلی مصرف‌کننده فولاد محبوبیت یافته‌‌‌‌‌‌‌‌اند، تقاضا برای فولاد کاهنده یا با ثبات بالا خواهد بود. موضوعی که مهم‌ترین نقش را در روند کنونی بازار فولاد خواهد داشت. بررسیها از بازار فولاد نشان می‌دهد هم قراردادهای آتی و هم تحلیل‌‌‌‌‌‌‌‌های موسسات تحقیقاتی گویای روند کاهشی قیمت فولاد خواهد بود. تصور تریدینگ‌اکانمیک این است که بهای فولاد تا انتهای 2022 و ابتدای 2023 به محدوده 3500 تا 4250 یوان باز‌خواهد‌گشت.
تحلیل‌‌‌‌‌‌‌‌های دیگر نیز نشان می‌دهد در سال پیش‌رو بهای فولاد بین 3500 تا 4500 یوان متغیر خواهد بود ولی احتمالا در پایان سال این عدد روی 4هزار یوان(628/9 دلار) متوقف شود. به‌رغم تسلط کنونی چین بر بازار فلزات اساسی، این کشور ممکن است در حال حرکت به سمت کاهش تولید داخلی فولاد برای جلوگیری از خطرات تولید بیش از حد و اطمینان از تحقق وعده‌‌‌‌‌‌‌‌های داده‌شده برای سال2060 در زمینه رسیدن به وضعیت کربن‌صفر باشد. چین که یکی از آلاینده‌‌‌‌‌‌‌‌ترین کشورهای جهان به دلیل وجود صنایع دودزاست، طی سه دهه آینده به شکل آهسته از بازار صنایع سنگین خارج شده و به تولیدکننده محصولات با ارزش‌افزوده بالا بدل خواهد شد. این احتمالا مهم‌ترین اتفاقی است که بر آینده بلندمدت صنعت فولاد تاثیرگذار خواهد بود. در سطح کوتاه‌مدت و میان‌مدت اما وضعیت فرق می‌کند.
برای نمونه با افزایش سرسام‌آور قیمت سنگ‌آهن و فولاد در سال گذشته، تقاضای ایالات‌متحده برای این فلز یک عامل تاثیرگذار در تداوم این وضعیت است. اجرایی‌شدن یا نشدن بسته اقدام دولت بایدن در زمینه توسعه زیرساختی این کشور، می‌تواند قیمت فولاد و سنگ‌آهن را افزایش یا کاهش دهد. لایحه تحول زیرساخت‌ها قطعا سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری در کارخانه‌‌‌‌‌‌‌‌های فولاد آمریکا برای عرضه بیشتر این فلز در آینده را به‌همراه خواهد داشت. از آن‌سو نیاز بیشتر آمریکا به فولاد احتمالا به خاتمه مدل فعلی تعرفه‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری بر فولاد که دولت ترامپ در سال2018 وضع کرد، منتج شده و محدودیت‌های عرضه فولاد را کاهش دهد.

چند تحول بزرگ در صنعت فولاد

با توجه به نقش مهمی که فولاد تقریبا در هر صنعتی ایفا می‌کند، جای تعجب نیست که قیمت‌های آن به بالاترین حد خود رسیده است، با این حال تولیدکنندگان فولاد به پایداری بلندمدت فکر می‌کنند و تلاش می‌کنند تا با حذف کامل زغال‌سنگ از فرآیند متالورژی، ایده ساخت فولاد بدون‌مصرف سوخت‌فسیلی را به واقعیت تبدیل کنند. درحالی‌که صنعت از دهه1960 میانگین شدت انرژی به ازای هر تن تولیدشده را از 50 گیگاژول به 20‌گیگاژول کاهش داده است، غول‌‌‌‌‌‌‌‌های تولیدکننده فولاد مانند آرچلور‌میتال در حال پیشروی خود در زمینه پایداری انرژی هستند و برنامه‌‌‌‌‌‌‌‌های جاه‌‌‌‌‌‌‌‌طلبانه‌‌‌‌‌‌‌‌ای را برای تولید فولاد بدون کربن تا سال2050 ارائه داده و گسترش می‌دهند.
در این میان البته ذکر یک نکته الزامی است؛ اینکه فولاد تنها زمانی می‌تواند اهداف خود را در زمینه کربن صفر محقق سازد که تقاضا برای آن کماکان صعودی باشد. مصرف و تقاضای فولاد نیز تنها با بازگشایی تدریجی اقتصاد جهان ادامه می‌یابد و در شرایطی که توسعه صنعت در بعد جدیدی به‌نام تولید پودر فولاد اتمیزه‌‌‌‌‌‌‌‌شده ریوتینتو در حال پیش می‌‌‌‌‌‌‌‌رود، می‌توان تکامل بعدی جدید در صنعت فولاد را به‌عنوان حلقه واسط میان صنایع بزرگ و بخش چاپ سه‌‌‌‌‌‌‌‌بعدی ایجاد کند. همان‌طور که صنعت همچنان به نوآوری در پایداری و قابلیت استفاده ادامه می‌دهد، فولاد همچنان یک ماده حیاتی در سراسر صنایع خواهد بود که می‌توانیم بی‌نهایت آن را بازیافت کنیم و به آن تکیه کنیم. این موضوع نشان می‌دهد گرچه مس و آلومینیوم اثر بالایی بر آینده قیمت‌ها در بازار فولاد دارند اما کماکان این فولاد است که به دلایل متعدد بازیگر اصلی در بازار فلزات اساسی است.