عوامل کاهش تورم

عوامل کاهش تورم

در بررسی عوامل به وجود آورنده تورم، توجه به فشارهای سمت تقاضا، سمت عرضه و همچنین فشارهای تورمی ناشی از ساختارهای معیوب اقتصادی ضروری است. از عمده عوامل شکل‌‌‌دهنده فشارهای سمت تقاضا می‌‌‌توان به عدم‌تعادل‌‌‌های بخش واقعی و بخش پولی اشاره کرد. فشارهای تورمی سمت عرضه اقتصاد نیز می‌‌‌تواند ناشی از افزایش هزینه‌‌‌های تولید، از جمله افزایش نامتناسب دستمزدهای اسمی یا افزایش قیمت نهاده‌‌‌های تولید، به دلایل مختلف باشد که در کنار سایر عوامل می‌‌‌تواند زمینه‌‌‌ساز تشدید تورم و حتی بروز پدیده رکود تورمی شود. تنگناها و نارسایی‌‌‌های بنیادین و ساختاری اقتصاد، از جمله نبود زیرساخت‌‌‌های موردنیاز، وجود قوانین دست‌وپاگیر و چسبندگی‌‌‌های موجود در بخش‌‌‌های مختلف اقتصادی و همچنین وابستگی بیش از حد به واردات نیز باعث تشدید فشارهای تورمی می‌شود. همچنین نرخ‌های بالای تورم و نوسانات آن در اقتصاد ایران طی چهاردهه اخیر در مقایسه با عمده کشورهای جهان، از عدم‌اجرای سیاست‌‌‌های مناسب در جهت کاهش تورم از سوی سیاستگذاران کشور حکایت دارد. هرچند در بازه‌‌‌هایی از زمان و به‌ویژه پس از تجربه نرخ‌های تورم بسیار بالا، اعمال سیاست‌‌‌های مقطعی در جهت کاهش تورم با تعجیل در دستورکار قرار گرفته، تلاش در جهت ریشه‌‌‌کن کردن این پدیده مزمن هیچ‌گاه در برنامه‌‌‌های کلان اقتصادی کشور در اولویت قرار نداشته یا در عمل آنچنان که باید مورد توجه قرار نگرفته است.
از سوی دیگر رابطه بین متغیرهای پولی و تورم همواره مورد توجه پژوهشگران و سیاستگذاران اقتصادی بوده است. اگرچه افزایش نقدینگی یکی از عوامل مهم در ایجاد و استمرار تورم قیمت‌هاست، شرایط اقتصادی و نحوه افزایش نقدینگی نیز در میزان اثرگذاری آن بسیار حائز اهمیت است تا حدی که حتی ممکن است افزایش قابل‌‌‌توجه پایه پولی و نقدینگی در نرخ تورم رشدی به وجود نیاورد. از طرف دیگر جهت علیت همواره از طرف پول به سمت تورم به‌‌‌صورت یک‌طرفه نبوده، بلکه ارتباطی دوسویه است، یعنی هرچند این تعامل عمدتا از طرف پول به سمت تورم بوده، به صورت عکس نیز قابل تحقق است.