اثرات آلودگی هوا بر بدن

اثرات آلودگی هوا بر بدن

طبق مطالعات سازمان بهداشت جهانی (WHO) هر روز اکثر مردم جهان، مقدار زیادی از آلاینده‌ها را به داخل ریه‌های خود می‌فرستند، از دی‌اکسید سولفور که موجب بروز اضطراب و بیماری‌های قلبی‌عروقی می‌شود گرفته تا ذرات ریز آلاینده‌ها که خطر ناباروری را افزایش می‌دهند؛ همگی هوایی هستند که هر روز آن را تنفس می‌کنیم.در دنیای امروز و با روزافزون شدن استفاده از منابع انرژی مخصوصا سوخت‌های فسیلی، میزان آلایندگی در هوا به شدت در حال افزایش است به طوریکه فقط 10 درصد از مردم جهان شانس تنفس در هوای پاک و غیرآلوده را دارند. اما انسان بدون نفس کشیدن که یارای زندگی ندارد پس چاره کار چیست؟ خبر ناگواری که مدت‌هاست همه از آن خبر داریم، تاثیر آلودگی هوا بر مغز است که متاسفانه عملکرد مخربی دارد. اگر در روزهایی که شاخص آلودگی هوا بالا بود حالتان بد و به صورتی منفی دگرگون شد، باید به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید.همه ما اینطور فکر می کنیم که بیشترین تاثیر آلودگی هوا روی اندام‌هایی مثل ریه و دستگاه‌های تنفسی است اما غافل از این که مغز ما، یکی از آسیب‌پذیرترین اندام‌های بدن در برابر این اتفاق است.
طبق آمار همین گزارش، آلودگی هوا می‌تواند سالانه باعث 7 میلیون مرگ زودرس در جهان شود و موجب تحمیل 6 تریلیون دلار هزینه سالانه برای سلامتی گردد.آلودگی هوا از طریق تنفس (دستگاه تنفسی) و گوارش (اندام‌های دستگاه گوارش) وارد بدن شده و به راحتی مثل هر چیز دیگری در چرخه زیستی بدن اسنان وارد می‌شوند و جدی‌ترین تاثیر را روی مغز انسان می‌گذارند. برای همین، در مناطق آلوده جهان مخصوصا کشورهای در حال توسعه بیماری‌های عصبی بسیار رایج هستند.برای برخی این سوال مطرح است که دقیقا رسوب چه میزان آلاینده در بدن موجب اختلال در عملکرد مغز می‌شود؟ باید بگوییم که این سوال هیچ پاسخ معین و مشخصی ندارد زیرا این میزان قابل اندازه‌گیری نیست. برای همین مثل همیشه توصیه ما این است که اگر در روزهای آلوده سال دچار حمله های عصبی یا حالات دیگر شدید، حتما به متخصص اعصاب مراجعه کنید زیرا ممکن است حال شما اثر آلودگی هوا بر مغز باشد.
طی یک دهه گذشته، محققان دریافته‌اند که میزان بالای آلودگی هوا ممکن است به توانایی‌های شناختی کودکان و بزرگسالان آسیب برساند، خطر زوال شناختی بزرگسالان را افزایش داده و حتی باعث افسردگی شود.بیشتر تحقیقات در مورد آلودگی هوا بر روی نوعی آلاینده معروف به ذرات ریز معلق متمرکز شده است. این ذرات ریز که توسط نیروگاه‌ها، کارخانه‌ها، اتومبیل‌ها و کامیون‌ها دفع می‌شوند. یکی از اصلی‌ترین دلایل بیماری‌های قلبی عروقی شناخته شده‌اند اما مطالعات جدید نشان می‌دهند که اثرات مضر ذرات، فراتر از آسیب قلبی عروقی است و زنان مسنی که در معرض سطوح بالای آلاینده قرار می‌گیرند، در مقایسه با سایر زنان هم‌سن خود دچار بیماری‌های شناختی و آلزایمر می‌شوند.ذرات ریز معلق در هوا به راحتی می‌توانند از ریه به خون منتقل شده و در برخی موارد از آکسون عصب بویایی به داخل مغز حرکت کنند و تاثیرات جبران ناپذیری را بر مغز و فرایندهای مغزی بگذارند و باعث زوال عقل شوند.

بسیاری از زوال عقل‌ها اغلب با یک دوره طولانی زوال شناختی روبرو می‌شوند اما هنوز در مورد چگونگی پیشگیری یا تاخیر زوال عقل اطلاعات چندانی وجود ندارد، با این وجود طبق مطالعات اخیر، آلودگی هوا می‌تواند به عنوان مجرم اصلی در شروع زوال عقل شناخته شود. در یکی از مطالت مجله دکتردکتر کامل درباره زوال عقل برایتان گفته‌ایم؛ پیشنهاد می‌کنیم تا این مطلب را مطالعه کرده و با علائم و درمان آن آشنا شوید.
جالب است بدانید که در یک مطالعه علمی که روی سگ‌ها صورت گرفته است، مغز سگ‌هایی که در معرض آلودگی هوای شهری در شهرهای بزرگ و صنعتی قرار گرفته بودند در مقایسه با سگ‌های دیگر در مناطق روستایی که آلاینده‌های کمتری دارند، التهاب بیشتر و پلاک‌های آمیلوئیدی و گره‌های عصبی فیبری را نشان می‌دهد ، این توده‌های پروتئینی به عنوان نشانگر اصلی بیماری آلزایمر در انسان عمل می‌کنند.
اثراتی که آلودگی هوا بر مغز انسان می‌گذارد عبارتند از:
بیش ‌فعالی
بر اساس نتیجه تحقیقانی که روی بیش فعالی یا ADHD انجام شده، مشخص شده است که بیشتر کودکان و حتی بزرگسالانی که در شهرهای بزرگ و البته آلوده زندگی می‌کنند، بیشتر از دیگر ساکنان شهرهای تمیز دنیا به بیش ‌فعالی دچار هستند.
سکته مغزی
ذرات آلوده هوا اکثرا از مولوکول های سنگی تشکیل شده‌اند و همین باعث می‌شود که رگ‌های خونی مغز را مسدود کنند. برای همین در روزهای آلوده، میزان سکته مغزی بسیار بیشتر از دیگر روزها است.
ام اس
هنوز تحقیقات دانشمندان در این زمینه خیلی شفاف نیست اما شواهد نشان می دهد که حضور در آلودگی هوا می‌تواند مکانیسم‌های عصبی را تحریک کند و در نهایت منجر به مولتیپل اسکلروزیس (Multiple Sclerosis) یا همان ام اس ‌شود.
اوتیسم
بیشترین میزان آلودگی را باید در زنان باردار دید زیرا این هوای بد و آلوده، مخرب‌ترین تاثیرات را روی آنها دارد. به طور مثال، آلودگی هوا نه تنها مادر را بیمار می‌کند، بلکه بر روی مغز جنین نیز تاثیر می‌گذارد و احتمال ابتلا به اوتیسم را بالا می‌برد.
سندروم آسپرگر
آسپرگر یا ASD، سندرومی است که در آن فرد تمایل بسیار زیادی به انجام رفتارهای وسواسی و البته کارهای پشت سر هم دارد. این افراد معمولا برای برقراری ارتباط با دیگران مشکل دارند. این سندروم، نسخه ضعیف شده اوتیسم است و آلودگی هوا مخصوصا در هنگام بارداری مادر، تاثیر بسیار زیادی در ابتلا جنین به این بیماری می‌گذارد.

برای مقابله با آلودگی هوا چه بخوریم

قطعا آلودگی هوا به خودی خود، می تواند موجب آسیب رساندن به سلامتی انسان شود. به همین دلیل تغذیه مناسب می تواند از شما تا حدودی در برابر خطرات آلودگی هوا، محافظت نماید. بنابراین سعی کنید برای مقابله با هوای آلوده از مایعات بیشتری استفاده نمایید. همچنین مصرف سبزیجات و میوه ها را فراموش نکنید. از طرفی خوردن سوپ و یا شیر در این شرایط بسیار موثر خواهد بود. شیر می تواند در کاهش اثرات آلودگی در بدن شما موثر واقع شود.
در روزهایی که هوا آلوده است مصرف شیر و لبنیات را افزایش دهید و کلسیم زیاد مصرف کنید. زمانی که بدنتان به میزان کافی آهن و کلسیم داشته باشد آلاینده سرب نمیتواند به راحتی جذب خون شود.مصرف منابع غذایی چربی امگا ۳ ، ویتامین C ،آب نارنج، آب انار و چای سبز در پاک سازی خون از آلاینده ها بسیار موثر است.از منابع غذایی حاوی ویتامین E و D استفاده نمایید زیرا این ویتامینها اثرات مسموم‌کننده گازهای آلاینده را خنثی می کنند.ویتامین E در روغن‌های گیاهی ، گردو ، بادام ، زیتون ، جوانه گندم ، جگر و سبزیجات دارای برگ سبز وجود دارد. منابع مناسب ویتامین D هم شیر ، کره و زرده تخم‌مرغ هستند
در روزهایی که آلودگی افزایش می یابد آب بیشتری بنوشید تا دفع سموم از بدن سریعتر انجام گیرد
حتما از منابع غذایی حاوی آنتی اکسیدان و بتاکارتن زیاد استفاده کنید:طالبی ، انبه ، کدو تنبل ، فلفل ، اسفناج ، کلم ، زردآلو و هویج حاوی بتاکاروتن هستند.
ماده معدنی روی (zinc)یکی از مواد موثر در کاهش جذب آلاینده ها به بدن است.
صدف خوراکی، گوشت قرمز ، جگر سیاه یا کبد ، غذاهای دریائی ، ذرت و دانه های روغنی و غلات به خصوص غلات سبوس دار منابع سرشار از روی هستند. شیر ومواد لبنی، تخم مرغ وانواع مغزها مثل گردو، بادام وفندق نیز ازمنابع خوب روی بشمار می روند.
در سبزیها ومیوه ها مقادیر روی کمتر است.اگر میخواهید از مکملهای روی استفاده کنید حتما همراه با آب یا آب میوه مصرف کنید و توجه داشته باشید که همراه با شیر مصرف نشود.