وضعیت دلار

آینده دلار

کاکایی(عضو هیأت علمی دانشگاه علم و صنعت) گفت؛ دنیا در حال تحول است. این تحول کاملاً ساختاری است و ما به‌زودی با دنیایی جدید روبه‌رو خواهیم شد که قواعد بازی در آن کاملاً فرق خواهد کرد. البته قاعده بازی نه یک بازی شطرنج جدید با قواعد و نظم از پیش تعیین‌شده، بلکه شبیه بازی جومانجی است که با هر تاسی که بازیکن می‌اندازد، یک اتفاق کاملاً غیرمنتظره می‌افتد. حتی می‌توانم بگویم که این قاعده بازی جدید در حد قواعد حاکم برای جنگ گلادیاتورها در یونان قدیم است که تقریباً قاعده نداشت.امروز می‌توانیم با قاطعیت بگوییم که چین و آمریکا به‌عنوان دو قطب اصلی اقتصادی و نظامی، در حال رو در رو شدن هستند. چین فقیر و عقب‌مانده در سال ۱۹۷۸ میلادی با سرمایه غربی‌ها به‌ویژه آمریکا شروع به رشد کرد. اما امروز کشوری است که نه تنها بزرگترین تولیدکننده جهان است، بلکه بزرگترین بازار مصرفی دنیا را نیز در اختیار دارد. به‌عبارتی تقریباً از نظر اقتصادی یک سیستم خودکفا و پایدار را در اختیار دارد. بدین‌ترتیب افسار اقتصاد چین دیگر در دست غربی‌ها نیست، ضمن اینکه هیچگاه افسار سیاستش هم از دست سیاستمدارانش خارج نشد. بدین‌ترتیب آمریکایی‌ها هم اکنون موقعیت را موقعیت جنگی می‌دانند و آماده یک جنگ اقتصادی تمام عیار می‌شوند. البته امیدوارم که این جنگ به جنگ نظامی نکشد. اما قطعاً جنگ نظامی روسیه و البته تهدیدات در آب‌های چین و موضوع حاکمیت بر تایوان مسئله مهمی است که جنگ تجاری را جدی‌تر و عمیق‌تر و غیرقابل بازگشت کرده است.
البته از آن طرف هم خود آمریکایی‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که ادامه همکاری بی‌چون و چرا با چین، موجب از دست رفتن اقتدار علمی، فنی و اقتصادی هم خواهد شد و هم اکنون به‌طور کامل کاهش قدرت اقتصادی در آمریکا لمس می‌شود. به‌همین لحاظ آمریکا که کاملاً طرفدار تجارت جهانی و آزاد بود، امروزه کارآفرینان خود را به‌شدت تشویق به سرمایه‌گذاری در سرزمین مادر و حتی نهی از سرمایه‌گذاری در چین می‌کند. از دوستان دانشگاهی خود در آمریکا شنیده‌ام که ظاهراً در مورد همکاری‌های دانشگاهی هم موانعی ایجاد شده و برنامه‌ها به‌گونه‌ای است که طی ۵ سال آینده به‌شدت تعداد دانشجوی چینی در آمریکا کاهش یابد و در عین حال ممنوعیت‌های جدی از تحقیقات در زمینه‌های خاص برای چینی‌ها ایجاد شده است.
وی گفت، در مورد روسیه صحبت نمیکنم که نوع حاکمیت این کشور برای ایرانی‌ها آشنا است. اما در مورد چینی‌ها برداشتم این است که آنها، همان چینی‌های دو سه هزار ساله آرام که نمی‌خواهند کشورگشایی کنند، نیستند. هر چند که طی همان دوران هم ظاهراً چینی‌ها خود را از بقیه دنیا بی‌نیاز و بالاتر می‌دانسته‌اند. اما امروز چین با یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون جمعیت می‌داند که بدون دستیابی به منابع انرژی و معدنی و البته بازارهای مناسب، نمی‌تواند به رشد خود ادامه دهد و به‌عبارتی ما شاهد دوران جدیدی خواهیم شد که می‌خواهم با جسارت تمام آن را دوران «فتح بازارها به سبک شرقی» بنامم. البته از آنجا که این دوران تازه در حال شکل‌گیری است، نمی‌توانم خیلی در مورد آن اظهار نظر کرد اما همین‌قدر می‌دانم که هیچ شرکت خودروساز چینی به ایران نمی‌آید که در زنجیره تولید سرمایه‌گذاری کند چراکه خودشان به اندازه کافی تولیدکننده دارند. در بهترین شرایط روی قطعاتی سرمایه‌گذاری خواهند کرد که انرژی‌بر است و شاید با سرمایه‌گذاری در ایران، بتوانند بهره‌وری بالاتری از چین داشته باشند. اما قطعاً صنعت خودرو ما را یک صنعت مونتاژی تمام عیار می‌خواهند و به لطایف‌الحیل کل بازار ما را در دست خواهند گرفت. نمونه ساده آن، همین که هم اکنون چند خودروساز بخش خصوصی تقریباً همگی از یکی دو پلتفرم اصلی چینی با اسامی مختلف استفاده می‌کنند. خلاصه اینکه دوران جدید، دوران شگفت‌انگیزی حداقل برای صنعت خودرو خواهد بود و حالا حالاها باید در مورد آن مطالعه کنیم تا آن را همزمان با شکل‌گیری بشناسیم؛ بلکه بتوانیم جایی برای خود دست و پا کنیم.