سنگ شکن؛ از تجهیزات اصلی در کارخانه پر عیاری سازی مس

بخش خردایش و آسیاکنی، بیشترین هزینه‌های سرمایه‌گذاری و عملیاتی را در کارخانه‌های فرآوری مواد معدنی به خود اختصاص می‌دهد. بر اساس برآوردهای انجام شده، حدود 30 تا 50 درصد توان مصرفی کارخانه مربوط به این واحد می‌باشد؛ حتی در صورت سخت بودن کانه‌ها این میزان تا 70% نیز افزایش می‌یابد. البته برای کارخانه‌هایی که در آنها خردایش یک عملیات غالب می‌باشد؛ مانند معادن شن و ماسه یا سنگ‌شکنی کانسنگ آهن و کارخانه‌های طبقه‌بندی مواد، این نسبت بسیار بالاتر خواهد بود؛ بنابراین بهینه‌سازی مدارهای خردایش و آسیاکنی می‌تواند به میزان قابل توجهی در سوددهی فرآیند موثر باشد.

بهینه‌سازی مدارهای خردایش می‌تواند در قالب‌های زیر صورت پذیرد:

♦ تغییرات اساسی در تکنولوژی، یا معرفی تکنولوژی جدید

♦ بهبود مرحله‌ای در تکنولوژی، بکارگیری و انجام آن، که دلالت بر بهینه‌سازی عملکرد دستگاه‌های خردایش دارد؛ یعنی اطمینان از اینکه دارایی‌های سرمایه‌ای نصب‌شده تا حد ممکن از نظر اقتصادی به صورت موثر استفاده می‌شوند.

بازگشت سرمایه و درآمدهای ناشی از بهینه‌سازی فرآیند، ممکن است به صورت‌های زیر حاصل شود:

♦ کاهش هزینه‌های عملیاتی

♦ افزایش ظرفیت و در نتیجه افزایش تولید

♦ بهبود عملکرد فرآیند پایین‌دستی

♦ ترکیبی از موارد فوق

اولین مرحله کاهش ابعاد ذرات کانسنگ‌های معدنی، سنگ‌شکنی است. عملیات خردایش در مقیاس بزرگ سنگ‌شکنی عمدتا توسط دستگاه‌های مکانیکی مانند سنگ‌شکن‌ها‌ی فکی، ژیراتوری و استوآن‌های انجام می‎گیرد. مکانیزم سنگ‌شکنی، اعمال نیروی ضربه یا نیروی فشار و یا ترکیبی از هر دو می‌باشد.

سنگ‌شکن‌ فکی

سنگ‌شکن فکی معمولا در مرحله اول مدارهای خردایش و برای خرد کردن ذرات با دانه‌بندی درشت و با ظرفیت بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد. مکانیزم خردایش در سنگ‌شکن‌های فکی، نیروی فشاری است.

سنگ‌شکن‌های ژیراتوری و مخروطی

سنگ‌شکن‌های ژیراتوری در سال 1877 توسط براون اختراع شده و در حدود سال 1881 توسط گیت توسعه یافتند و به عنوان سنگ‌شکن‌های گیت معروف شدند. انواع کوچکتر آنها به عنوان سنگ‌شکن‌های مخروطی شناخته می‌شوند. سنگ‌شکن‌های بزرگ معمولا به عنوان سنگ‌شکن‌های ژیراتوری شناخته می‌شوند و خوراک‌دهی به آنها مستقیما از معدن صورت می‌گیرد.

به طور کلی مکانیزم خردایش و طراحی در سنگ‌شکن‌های مخروطی شبیه به سنگ‌شکن‌های ژیراتوری است و تنها تفاوتی که با سنگ‌ ژیراتوری دارد، این است که، زاویه راس هسته مخروطی تا حدود 100 درجه افزایش و انحناء داخلی بدنه تغییر یافته و محفظه خرد کردن مسطح‌تر شده است.

همانند سنگ‌شکن‌های فکی، مکانیزم کاهش ابعاد در سنگ‌شکن‌های ژیراتوری اصولا فشار وارده دو بخش فولاد به سنگ‌می‌باشد.