بحران در ذخایر نفت کشورها

بحران در ذخایر نفت کشورها
بر اساس آخرین تحقیقات ریستاد انرژی (Rystad Energy)، ذخایر نفت قابل بازیافت جهانی همچنان حدود ۱۵۰۰ میلیارد بشکه است که این مقدار نسبت به تحلیل سال ۲۰۲۳ این شرکت، ۵۲ میلیارد بشکه کاهش یافته است. از این کاهش، ۳۰ میلیارد بشکه به دلیل تولید سالانه و ۲۲ میلیارد بشکه به دلیل تعدیل نزولی منابع احتمالی در اکتشافات بوده است.
بزرگترین بازنگری‌های نزولی در عربستان سعودی مشاهده شده است، جایی که تمرکز توسعه از پروژه‌های فراساحلی به حفاری‌های خشکی تغییر کرده است. تنها کشوری که در سال ۲۰۲۴ افزایش قابل توجهی در ذخایر نفت داشته، آرژانتین است که به دلیل پیشرفت پروژه‌های شیل در Vaca Muerta، چهار میلیارد بشکه به ذخایر خود افزوده است.
تحلیل‌ها نشان می‌دهد که منابع نفت قابل بازیافت در سطح جهانی برای ۱۰۰ سال آینده به حدود ۱۵۰۰ میلیارد بشکه خواهد رسید. البته، این مقدار فقط در صورتی واقع‌بینانه و مقرون به صرفه است که تقاضای نفت تحت تأثیر انتقال به انرژی‌های تجدیدپذیر قرار نگیرد و قیمت نفت به مراتب بالاتر از ۱۰۰ دلار در هر بشکه بماند. در این شرایط، تولید نفت تا حدود سال ۲۰۳۵ به اوج ۱۲۰ میلیون بشکه در روز خواهد رسید و سپس تا سال ۲۰۵۰ به شدت کاهش یافته و به ۸۵ میلیون بشکه در روز خواهد رسید.برآوردهای ما نشان می‌دهد که منابع نفت قابل بازیابی به دلیل کاهش فعالیت‌های اکتشافی، از سال ۲۰۱۹ تاکنون ۷۰۰ میلیارد بشکه کاهش یافته است. این کاهش به دلیل نگرانی سرمایه‌گذاران است که اکتشافات جدید با توجه به روند برق‌رسانی وسایل نقلیه و کاهش مورد انتظار در تقاضای نفت و قیمت آن، بدون استفاده باقی بماند.
ذخایر نفت باقی‌مانده جهان برای پاسخگویی به تقاضای نفت کافی نخواهد بود، مگر اینکه انتقال به خودروهای برقی به سرعت انجام شود. تلاش برای محدود کردن عرضه نفت تأثیر چندانی بر کاهش گرمایش جهانی نخواهد داشت. تنها راه ممکن برای حفظ دمای جهانی زیر ۲ درجه سانتیگراد، برق‌رسانی سریع به حمل و نقل جاده‌ای است.
داده‌های ما نشان می‌دهد که اعضای اوپک ۶۵۷ میلیارد بشکه نفت قابل بازیابی دارند که حدود ۴۰ درصد از کل نفت جهان را تشکیل می‌دهد و بسیار کمتر از ذخایر رسمی گزارش شده نفت (۱۲۱۵ میلیارد بشکه) است. ارقام رسمی، همان‌طور که توسط کشورهای عضو اوپک در گزارش آماری BP 2022 اعلام شده، می‌تواند تقریباً دو برابر شود. بیشترین گزارش‌های تولید بیش از حد از ونزوئلا، ایران، لیبی و کویت آمده است، در حالی که کانادا تنها کشور OECD است که ظاهراً ذخایر نفت خود را بیش از حد اعلام کرده است. بیشتر منابع ماسه‌های نفتی کانادا به دلیل هزینه‌های بالای توسعه بلا استفاده باقی مانده‌اند.
پنج کشور با بیشترین نفت قابل بازیابی، مانند سال ۲۰۲۳، در صدر فهرست باقی مانده‌اند. عربستان سعودی با ۲۴۷ میلیارد بشکه در صدر قرار دارد و پس از آن ایالات متحده با ۱۵۶ میلیارد بشکه، روسیه با ۱۴۳ میلیارد بشکه، کانادا با ۱۲۲ میلیارد بشکه و عراق با ۱۰۵ میلیارد بشکه در رتبه‌های بعدی قرار دارند. کشورهای آمریکای لاتین نیز در مقایسه با سایر مناطق عملکرد نسبتاً ثابتی داشته و یا رشد اندکی را تجربه کرده‌اند.
تحلیل‌ها نشان می‌دهد که مصرف نفت به تنهایی می‌تواند منجر به افزایش دمای جهانی به میزان ۰.۲ درجه سانتیگراد شود، البته با انحراف استاندارد مثبت یا منفی ۳۰٪ به دلیل عدم قطعیت در مدل‌سازی بودجه کربن. این محاسبه بر این فرض استوار است که هر بشکه نفت ۴۰۰ کیلوگرم دی‌اکسید کربن (CO2) تولید می‌کند و ۸۵ درصد نفت سوزانده می‌شود.
در یک سناریوی واقعی‌تر، تولید نفت در سال ۲۰۳۰ به اوج ۱۰۸ میلیون بشکه در روز خواهد رسید و تا سال ۲۰۵۰ به ۵۵ میلیون بشکه در روز کاهش خواهد یافت، در حالی که قیمت نفت در حدود ۵۰ دلار در هر بشکه باقی می‌ماند. در این سناریو، حدود یک سوم از نفت قابل بازیابی جهان، یعنی ۵۰۰ میلیارد بشکه، به دلیل تحولات بدون بازده بلا استفاده خواهند ماند. چنین سناریویی از انتقال انرژی می‌تواند گرمایش جهانی را به ۱.۹ درجه سانتیگراد محدود کند، اما با توجه به روند فعلی تقاضای نفت، این مسیر بعید به نظر می‌رسد.
ریستاد انرژی نیز برآورد کرده است که ذخایر نفت اثبات شده جهانی به ۴۴۹ میلیارد بشکه می‌رسد. این برآورد حد پایینی را برای ذخایر نفت باقی‌مانده ارائه می‌دهد، در صورتی که هیچ پروژه توسعه جدیدی تصویب نشود و تمام فعالیت‌های اکتشافی متوقف شود. این تجدید نظر افزایشی نسبت به سال ۲۰۲۳ به دلیل افزایش حفاری خشکی در عربستان سعودی بوده است.