قطعنامه 598 دیگری در راه است؟

در ماه‌های اخیر رشد قیمت ارز چنان بالا بوده که اکنون کمتر کسی باور می‌کند ممکن است دلار و یورو از خر شیطان پیاده شده و راه صعود را وارونه طی کنند.

همین امر باعث شده بسیاری از شهروندان بدون نیاز به دلار، به‌دلیل حفظ ارزش پول خود، ریال را به دلار تبدیل کرده و داروندارشان را دست دلالان دلار بسپارند. دلالانی که این روزها به خریداران وعده می‌دهند دلار به‌زودی با اجرای فاز دوم تحریم‌های امریکا از 13 آبان، به 30هزار تومان خواهد رسید.

با این حال برخی گمانه‌زنی‌های جدید حاکیست که ممکن است با آغاز تحریم‌های جدید، نه فقط دلار گران‌تر نشود، که به‌شدت با افت قیمت نیز روبرو شود.

دست پنهان در افزایش قیمت دلار

برخی پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که ممکن است دلار 19هزار تومانی خوشایند دولت بوده تا به این ترتیب نقدینگی مردم را جمع کرده و پشتوانه ارزی کشور را افزایش دهد. دلار 19هزار تومانی و یورو 22هزار تومانی که البته درحال حاضر با کاهش قیمت ملموسی روبرو شده، به دولت این امکان را می‌دهد تا نفت را گران فروخته و از محل مابه‌التفاوت نرخ دلار و ریال، کاهش فروش خود را جبران کند.

بنابراین اگر بپذیریم که دست پنهانی در افزایش قیمت دلار وجود داشته، آن وقت روشن است که همین دست پنهان می‌تواند هرزمان که اراده کند، این دلار گران را ارزان کند. البته نه تا حد 3800تومان که پیش از خروج آمریکا از برجام بود، بلکه تا حدود قیمت 8000 تومان.

مصالحه سیاسی شدنی است؟

تجربه سیاسی همچنین نشان می‌دهد که تحولات اقتصادی در ایران بیش از آنکه اقتصادی باشد، سیاسی است. بنابراین هیچ بعید نیست که با یک نرمش دیپلماتیک، قیمت دلار به‌شدت کاهش پیدا کند.

درست همانطور که در سال 67 و با پذیرش قطعنامه 598 و پایان جنگ ایران و عراق رخ داد و باعث شد تا بسیاری از آنها که همه سرمایه‌شان را دلار کرده بودند، ورشکسته شده و حتی سکته کنند!

در حال حاضر هم برخی پیش‌بینی‌ها حکایت از آن دارد که ممکن است در پشت‌پرده برخی مذاکره‌ها درحال انجام باشد و یا راهکارهای اروپا برای جبران تحریم‌های ترامپ واقعا راهگشا واقع شود. اگر چنین شود و اگر سخن حسن روحانی درباره اینکه «من گفتگو را از همین‌جا آغاز می‌کنم»، در کنار خبری که از دیدار محرمانه او و 25 نخبه سیاست خارجی آمریکا در نیویورک منتشر شد را در نظر بگیریم، آن وقت به این گزاره خواهیم رسید که ممکن است مصالحه سیاسی واقعا دور از انتظار نباشد.

تحریم‌هایی که جدید نیست

نکته دیگر آنکه، دلالان دلار با این منطق که موج جدید تحریم‌های امریکا علیه ایران دلار را گران‌تر خواهد کرد، می‌کوشند تا دلارهایی که روی دست‌شان مانده را به خریداران مبتدی فروخته و با کمک برخی کانال‌های تلگرامی اعلام نرخ ارز، بازار را ملتهب نگه دارند تا از آب گل‌آلود ماهی بگیرند.

این درحالیست که همان‌طور که حسن روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل نیز گفت، هیچ تحریمی نیست که آمریکا اعمال نکرده باشد و تحریم‌های نفتی از همین حالا شروع شده و آمار فروش نفت کشورمان و گرانی طلای سیاه در سطح جهان به‌خوبی نشان می‌دهد تاریخ اجرای تحریم‌های نفتی 13 آبان نیست.

بنابراین دلار عملا با نزدیک شدن به رکورد 20هزار تومان، عملا رشد خود را کرده و از این به بعد احتمالا در سراشیبی قیمت قرار خواهد گرفت.

تجربه صندوق‌های ورشکسته در انتظار سرمایه‌گذاران بر روی دلار

از یاد نباید برد که براساس منطق اقتصادی، هر مجموعه‌ای که سودهای نامتعارف بدهد، به ورشکستگی نزدیک خواهد شد. همه آنها که به طمع سود بالا در صندوق‌های مالی ورشکسته سرمایه‌گذاری کرده و هنوز حتی به اص پول خود نرسیده‌اند، به‌خوبی می‌دانند که معنی این حرف چیست.

دلار هم این روزها دست‌کمی از آن صندوق‌ها ندارد. ارز آمریکایی به بالاترین میزان رسیده و از این به بعد کسانی که این کاغذ را گران بخریند به سرنوشت همان‌هایی دچار خواهند شد که سهام پدیده مشهد را گران خریدند و نتوانستند آن را بفروشند. آنها باید سرنوشت سپرده‌گذاران صندوق‌های مالی ورشکسته را به یاد آورند که چطور اسیر طمع بیشتر برای سود بالاتر شدند.

واقعیت این است که دلار بالاتر از این حد نخواهد رفت. این روزها صف فروش دلار طولانی‌تر از صف خرید شده و آنها که مانند صف آخر بازی‌های شبکه‌ای چون گلدکوئست، می‌خواهند دیر وارد این بازی دلاری شوند، باید مراقب باشند تا زیان بالا را تجربه نکنند.

حتی اگر دلار آنطور که شواهد پیداست، پایین نیاید، نباید از این امر غافل بود که امروز روز خرید نیست. احتیاط اقتصادی ایجاب می‌کند که ارزها را بفروشیم تا مبادا قبل از 13 آبان ارز با سرعت سقوط آزاد را تجربه کرده و کاغذ دلار مشتری زیادی نداشته باشد.