چالش‌های فولادسازان

 چالش‌ها و فرصتهای فولادسازان

میزگردی ویژه در حاشیه سمپوزیوم فولاد در کیش درباره «چشم‌انداز بازار فولاد، چالش‌ها و فرصت‌ها» برگزار شد. در این میزگرد فعالان حوزه فولاد، قیمت‌گذاری دستوری، کاهش صادرات و افزایش تولید، تامین مواد اولیه و تامین انرژی را از مهم‌ترین مشکلات این صنعت دانستند. مدیر امور فنی و برنامه‌ریزی تولید ذوب‌آهن اصفهان یکی از چالش‌‌‌های اصلی صنعت فولاد را مساله آب عنوان کرد.
به عقیده محسن سلطانی، تامین آب با بحرانی جدی همراه است و می‌‌‌تواند تولید در ماه‌‌‌های پایانی سال را با مشکل مواجه کند. مهران محجوب‌نژاد، معاون برنامه‌ریزی شرکت مهندسی فولاد تکنیک نیز اظهار کرد: تولید ما در ۶ماهی که گذشت، تقریبا نسبت به سال گذشته افزایشی بوده است. اما این افزایش تولید در شرایطی اتفاق افتاد که شاهد کاهش صادرات بودیم؛ یعنی با افزایش تولید ۲۰درصدی، کاهش صادرات ۱۵درصدی را شاهد بودیم که نتیجه این امر دپوی محصولات فولادی در انبارهاست. این شرایط سیگنال مثبتی به وضعیت فولاد کشور نمی‌‌‌دهد. چالش صنعت فولاد از نظر حسین بختیاری، معاون فروش فولاد خراسان نیز قیمت‌گذاری دستوری است. به عقیده او در بحث فروش محصولات فولادی، قیمت‌گذاری مساله اصلی است. در زنجیره فولاد، قیمت‌گذاری متوازنی رعایت نشده است و در واقع، قیمت مواد اولیه با قیمت محصولات یا برعکس تناسبی ندارد. قیمت‌هایی که در بورس تعیین می‌شود، متناسب با بازار نیست؛ یا بالاتر از بازار است که شرکت‌ها نمی‌‌‌توانند بفروشند یا آنقدر پایین است که با هجوم سیل عظیمی از تقاضا به بورس مواجه می‌‌‌شویم و عملا رانتی بین خریداران توزیع می‌شود. کارشناسان بارها در این باره گفته‌‌‌اند که بورس باید محلی برای کشف قیمت باشد. بورس باید به دستورالعمل‌‌‌ها و قوانین خود برگردد. قیمت‌ها را باید کارخانه‌های تولیدی تعیین کنند و نهایتا در بازار براساس فرمول عرضه و تقاضا این قضیه باید انجام شود.
محجوب‌نژاد، معاون برنامه‌‌‌ریزی شرکت مهندسی فولاد تکنیک نیز در مورد چالش‌‌‌های صنعت فولاد اظهار کرد: تولید ما در ۶ماهی که گذشت، تقریبا نسبت به سال گذشته (در مقایسه با ۶ماه قبل از آن)، افزایشی بوده است؛ به‌خصوص در بخش‌‌‌های کنسانتره، سنگ‌آهن، آهن اسفنجی، فولاد و گندله، مانند سال گذشته افزایش تولید داشتیم. پیش‌بینی ما این است که تا پایان سال حدود ۳۰میلیون تن فولاد تولید کنیم. در صورتی که این رقم سال گذشته ۲۷میلیون تن بود؛ علت افزایش تولید در سال‌جاری نیز این بود که سال قبل مشکل برق و انرژی خود را نشان داد و به این عدم‌توازن انجامید.
بختیاری موضوع قیمت‌گذاری دستوری را چالش مهم صنعت فولاد اعلام کرد و گفت: چالش‌‌‌های صنعت فولاد طیف وسیعی را شامل می‌شود. اگر از نقطه صفر حساب کنیم، حتی در تاسیس کارخانه‌های فولادی هم چالش داشته‌ایم. آمایش سرزمینی رعایت نشده، در تولید این واحدها برای تامین مواد اولیه و پس از آن در فروش مشکل داریم.
محجوب‌نژاد با اشاره به اینکه به صادرات پایدار نخواهیم رسید، عنوان کرد: همه تولیدکنندگان به این موضوع واقف هستند؛ چراکه صادرات پایدار به شرایط پایدار بستگی دارد. از سویی در حال حاضر به سمت صادرات با ارزش افزوده کم حرکت می‌کنیم که این به نفع کشور نیست.
محجوب‌نژاد نیز گفت: تقریبا کمتر از یک‌ماه است که دستورالعملی صادر شده و بازار فولاد به‌طور کل آزاد شده است. داریم با سرعت حرکت می‌‌‌کنیم و تنها راه‌حل صادرات است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که نسبت به ۶ماه گذشته، فضا در صادرات عوض شده و شاید کمی فرصت‌‌‌سوزی شده است. پیش‌تر بهتر می‌‌‌شد از شرایط بهره برد. می‌‌‌توانیم سیگنال‌‌‌های خوبی به آینده فولاد بدهیم. وضعیت فولاد کشور تقریبا قابل رصد است. اگر قوانین در زمان خود وضع شود، می‌‌‌تواند به حل چالش‌‌‌ها کمک کند. کاری که الان دولت در حوزه آزادسازی فولاد کرد، می‌شد ۶ماه پیش انجام شود که نه گندله دپو شود، نه محصولات فولاد میانی و نه مشکلات دیگر که شاهد آن هستیم.
بحث دیگر این است که در کشور ما سازمانی نیست که بر امر صادرات و فولاد نظارت کند. تولیدکنندگان محصول خود را با هر قیمتی صادر می‎‌‌‌کنند. مبنای تولیدکننده و صادرکننده نیز قیمت‌های داخلی است که در حد قیمت‌های جهان نیست. ما شمش فولاد را با حدود ۵۰ تا ۶۰دلار پایین‌تر از قیمت‌های جهانی به ترکیه صادر می‌کنیم و در مقابل آنها ترکیه‌ای‌ها این شمش را به میلگرد تبدیل می‌کنند و ۱۰۰دلار گران‌تر می‌فروشند. ما به‌ناچار محصولمان را صادر کنیم؛ اما صادرکننده نباید با هر قیمتی دست به صادرات بزند. سلطانی نیز در پایان این میزگرد گفت: عمده تولید فولاد ایران، فولاد ساختمانی است. برخی به سمت تنوع تولید رفته‌‌‌اند و فولاد کیفی تولید می‌کنند؛ اما وقتی قیمت پایه فولاد پایین باشد، قیمت فولاد کیفی نیز واقعی نخواهد بود. بحثی که داریم این است که قیمت ما با قیمت جهانی فاصله زیادی دارد و بسیاری اوقات سبب ضرر و زیان بیشتر ما خواهد شد. وقتی همه هزینه‌‌‌ها با دلار‌سنجیده می‌شود، قیمت فولادی که تولید می‌‌‌کنید، باید با قیمت‌های جهانی همخوانی داشته باشد؛ ولی این اتفاق عملا در کشور ما رخ نمی‌دهد.