توافقات پکن و ریاض

توافقات پکن و ریاض

در روزهای اخیر سفر «شیء جین پینگ» رئیس جمهور چین به عربستان سعودی و مشارکت وی در دو نشست جداگانه با سران عرب و سران کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس، سوژه داغ رسانه‌های منطقه‌ای، بین المللی و به ویژه آمریکایی بوده است.سفر رئیس جمهور چین به ریاض از ابتدا با استقبال بسیار گرم مقامات ارشد عربستان سعودی همراه شد، مسأله‌ای که هرگز در سفر چند ماه پیش جو بایدن رئیس جمهور آمریکا به عربستان سعودی دیده نشد. اسکورت هوایی هواپیمای حامل رئیس جمهور چین در هنگام فرود در فرودگاه بین المللی ریاض، رخدادی بود که در همان آغاز این سفر نشان داد، مقامات سعودی چگونه میان سفر بایدن و پینگ تفاوت قائل شده اند، مسأله‌ای که از چشم رسانه‌های آمریکایی دور نماند. رسانه‌های آمریکایی حتی استقبال از پینگ را با استقبال ریاض از ترامپ در سال ۲۰۱۷ مشابه دانسته اند.
اظهارات جو بایدن رئیس جمهور آمریکا در این زمینه که عربستان سعودی یک کشور منفور است و اشارات وی به پرونده‌های حقوق بشری در این کشور به ویژه قتل جمال خاشقجی باعث شد، «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی یک مقام درجه پایین را برای استقبال از بایدن به فرودگاه بفرستد. بن سلمان حتی در زمان دست دادن به بایدن با مشت کردن دست راستش، تلاش کرد به جوسازی رسانه‌های آمریکایی در این زمینه که بایدن به بن سلمان دست نمی‌دهد، پاسخ بدهد. در جریان سفر بایدن هم ولیعهد سعودی با درخواست رئیس جمهور آمریکا در زمینه افزایش تولید نفت عربستان، به طور علنی مخالفت کرد و بعدها با تصمیمی که از سوی اوپک پلاس در زمینه کاهش تولید نفت اتخاذ شد، اختلافات میان دو طرف شدت پیدا کرد.
البته نکته‌ای که نباید از نظر دور داشت این است که محمد بن سلمان در زمان ریاست جمهوری ترامپ، هر چه داشت و نداشت را به آمریکایی‌ها عرضه داشت، اما با روی کار آمدن دولت دموکرات روابطش با حاکمیت وقت واشنگتن به هم خورد. در واقع سیاست‌های دموکرات‌ها علیه ریاض در زمینه مسائل حقوق بشری باعث شده که این روابط به صورت مقطعی وارد دوره‌ای از تنش شود.گفتنی است در جریان سفر اخیر رئیس جمهور چین به ریاض، توافقنامه شراکت راهبردی جامع از سوی شیء جین پینگ و سلمان بن عبدالعزیز میان چین و عربستان سعودی به امضا رسید. دو کشور در زمینه‌های مختلف اقتصادی و تجاری نیز توافقات متعددی را به امضا رساندند.
عبدالخالق تحلیلگر اماراتی و استاد مدعو در دانشگاه هاروارد آمریکا در این باره به سی ان ان گفت: پیام نخست سفر رئیس جمهور چین به عربستان سعودی این است که منطقه کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس تغییر کرده و واقعیت جدیدی شکل گرفته است، واقعیت جدید این است که چین برخاسته است و آسیا قدرت گرفته، این واقعیتی است که آمریکا باید بپذیرد و باید با چین وارد تعامل شود. وی افزود: پیام دوم این سفر که به صورت تلویحی برای کاخ سفید مخابره شده این است که علاوه بر اینکه تلاش‌های مکرر واشنگتن برای جلوگیری از تقویت روابط کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس با چین به جای نرسیده، روابط چین با این کشورها وارد فاز امنیتی نیز شده است. مسأله‌ای که قطعاً واشنگتن تعارضی جدی با آن دارد.