تحلیل جامع صنعت مس در جهان

مس فلزی چکش خوار و انعطاف پذیر است. مس و آلیاژهای آن برای کاربردهای مختلفی مورد استفاده قرار می گیرند. صنعت مس نسبت قابل توجهی از تولید ناخالص داخلی را به خود اختصاص می دهد. همانند نفت، مس به علت کاربردهایی از جمله در صنایع برق و الکترونیک، صنایع مکانیکی، فلزکاری، شیمیایی و ساختمان سازی نیز نقش مهمی در اقتصاد جهان دارد . بزرگترین تولید کنندگان مس در جهان شیلی،چین، پرو ،ایالات متحده آمریکا و استرالیا هستند.

اقتصاد چین که در سال های اخیر رشد بسیاری داشته ، به عنوان بزرگترین مصرف کننده جهان ، 43 درصد مس جهان را استفاده می کند. مس به میزان تقریبى 0.03 درصد در پوسته زمین وجود دارد در ایران نیز ذخایر عظیم مس سرچشمه یکى از مهمترین معادن مس در دنیا محسوب می‏شود‏. در قدیم از معادنى که بیش از 5 درصد مس داشت استفاده می‏کردند ولى امروزه استخراج از معادنى که کمتر از 2 درصد مس دارد نیز انجام می‏گیرد.

استخراج مس
روش‏‏های استخراج با در نظر گرفتن بررسی‏‏های فنی و اقتصادی به دو گروه زیر تقسیم می‏شود‏:
1.روش استخراج روباز
روش روباز یکی از روشهای استخراج معادن سطحی است که ترجیحاً‌ برای معادن فلزی و عمدتاً‌ مس و آهن بکار برده می‌شود. در این روش استخراج به صورت پله‌پله و تا عمقی از ذخیره معدنی که عملیات اقتصادی باشد صورت می گیرد.
2.استخراج زیر زمینی
بخش درخور توجهی از بهره برداری مس جهان از طریق روش‏‏های زیر زمینی است که معمولاً نیروی کار و هزینه بیشتری از روباز می‏طلبد.

فرآوری و تولید مس
محصول نهایی کارخانجات فرآوری که غالباً مس کاتدی است، به عنوان مواد خام به تولیدکنندگان جهت تولید محصول نهایی فروخته می‏شود‏. این محصولات نهایی شامل سیم‏‏های الکتریکی، ورق، تسمه، میلگرد، شمش، سیم‏‏های مکانیکی لوله، مس ریختگی، مس فورج، مس اکسترود و پودر مس است. مصرف کنندگان نهایی این محصول صنایع ساختمانی و تولیدی هستند.

تولید جهانی مس
نمودار زیر مهم ترین کشورها از لحاظ تولید مس را در سال 2015 را نشان می دهد:

در نمودار زیر 10 شرکت برتر تولید کننده فلز مس در سالهای 2013 و 2014 نشان داده شده اند.
شکل 2: معرفی 10 شرکت برتر تولیدکننده مس جهان در سال 2013 و 2014 .
وضعیت ذخایر معدنی مس جهان
کشور شیلی با داشتن قریب به 30 درصد ذخایر دنیا، بالاترین سهم را به خود اختصاص داده است که بعد از این کشور استرالیا در جایگاه دوم ذخایر مس قرار دارد. ذخایر مس دنیا در سال 2014 برابر 703 میلیون تن بوده است.

شکل 3: مهمترین ذخایر مس دنیا در سال 2014 منبع USGS:

کشور شیلی با حجم تولید 5.7 میلیون تن در رتبه نخست این رده بندی قرار گرفته است. پس از آن کشور‏‏های چین و پرو با حجم تولید 1.75 و 1.6 میلیون تن در رده‏‏های دوم و سوم و آمریکا با تولید 1.25 میلیون تن در رتبه چهارم تولیدکنندگان برتر جهان قرار گرفته اند. ( واحد: هزار تن )


عوامل تأثیر گذار بر قیمت جهانی مس
قیمت این کالا هر روزه دچار نوسانات زیادی شده به طوری که پیش‌بینی قیمت آتی آن کاری بسیار مشکل است. اما به طور کلی عوامل مهم تعیین کننده قیمت مس در بورس های کالایی جهانی را می‏توان به شرح زیر برشمرد: قیمت جهانی نفت، واردات چین،تغییرات موجودی‏‏ها در بورس فلزات لندن،رشد اقتصاد جهانی.

بررسی قیمت جهانی مس
قیمت جهانی مس تحت تأثیر عوامل مختلفی است. روند قیمت جهانی مس از سال 2010 تا 2015 در نمودار زیر نمایش داده شده است. قیمت هر تن مس از 7500 دلار در سال 2010 به 5000 دلار در 9 ماهه اول سال 2015 کاهش یافته است. متوسط نرخ کاهش سالانه این محصول برابر با 6.6 درصد بوده است. البته روند قیمت جهانی مس در دوره مورد بررسی کاملاً نوسانی بوده است؛ به گونه­ای که در طی این دوره 5 ساله قیمت مس به هر تن 10 هزار دلار نیز رسده است که در حال حاضر قیمت این فلز در کمترین مقدار در 5 سال گذشته قرار دارد.