جدال غول مسی جهان با بحران اقتصادی

کودلکو شرکت دولتی استخراج معدن شیلیایی است که در زمینه تولید مس, مولیبدن, رنیوم, نقره و طلا فعالیت می‌کند و هم‌اکنون با استخراج بیش از ۱/۶۶میلیون تُن در سال به عنوان بزرگترین تولیدکننده مس در جهان شناخته می‌شود. کودلکو در سال ۱۹۵۵میلادی با ادغام چند شرکت معدنی خارجی راه‌اندازی شد

در این باره گفت: ما برای جلوگیری از بروز این ضرر, روندی را که در زمینه افزایش تولید در فصل چهارم سال گذشته میلادی آغاز کرده بودیم تغییر دادیم اما با توجه به اینکه قیمت هر پوند مس در سال جاری میلادی به ۲/۱۴ دلار رسید, شرکت در شرایطی قرار گرفته که فقط چند سنت با شرایط زیانده فاصله دارد.  ما در تلاشیم بر مشکلات غلبه کنیم و انتظار داریم تا اواسط ۲۰۱۷میلادی شرایط به ثبات پیشین برگردد, به همین منظور ما ساختار برنامه عملیاتی‌مان را تغییر داده‌ایم و پروژه‌هایی را که نیاز به سرمایه‌گذاری بسیار دارد تا حداقل زمان ممکن به تعویق می‌اندازیم. راهکار دیگری که برای عبور از این بحران داریم, این است که بتوانیم با کمترین امکانات بیشترین میزان تولید را داشته باشیم.

کودلکو در نیمه نخست سال جاری میلادی ۸۴۳ هزار تن مس تولید کرد,  این مقدار تولید نسبت به همین بازه زمانی در سال گذشته ۱/۴ بیشتر بود, اما این افزایش تولید در شرایط کاهش قیمت‌ها رخ داد, کاهشی که در آن رقم قیمت هر پوند مس را در سال جاری تنها ۲/۱۴ دلار نشان می‌دهد, این رقم در حال حاضر از این هم پایین‌تر آمده و در روز جمعه ۲۶ اوت به ۲/۰۹ دلار برای هر پوند رسیده که پایین‌ترین رقم را در دو ماه گذشته را نشان می‌دهد. در این شرایط و با توجه به کاهش سود کودلکو این شرکت مجبور است در سرمایه‌ای که صرف تولید مس می‌کرد بازنگری کند، این سرمایه پیش از این ۲۵میلیارد دلار در سال بوده است. البته این اتفاق برای کودلکو قابل پیش‌بینی بود و کودلکو پیش از این در خرداد سال جاری نیز از پایین ماندن قیمت مس, حفظ نقدینگی شرکت خود و کاهش هزینه‌های استقراضی‌اش خبر داده و گفته بود این شرکت بر مبنای قیمت ۲/۱۷ دلار برای هر پوند قادر خواهد بود بیش از ۸۰۰میلیون دلار برای دولت شیلی در امسال سودآوری داشته باشد، ولی حالا که قیمت از این هم پایین‌تر آمده، به نظر می‌رسد اوضاع چندان خوشایند کودلکو نباشد.

نابه‌سامانی‌های کودلکو برای شیلی خطرناک است, چون کودلکو مجموعه‌ای منحصربه‌فرد برای دولت این کشور امریکای جنوبی به شمار می‌رود. دولت شیلی به درآمدهای کودلکو وابسته است, اقتصاد شیلی از سوی بانک جهانی به‌عنوان اقتصادی با درآمد بالا در نظر گرفته شده و بالاترین میزان تولید ناخالص داخلی را در امریکای لاتین دارد. همچنین بین ۳۴ کشور عضو سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه کمترین مالیات را دریافت می‌کند. «نلسون پیزارو» مدیر اجرایی «کودلکو» در ماه مه امسال گفته بود: خطراتی درباره ارزان شدن مس وجود دارد. کودلکو با هر یک پنی افت قیمت مس ۳۶میلیون دلار از دست می‌دهد و دولت شیلی ۵۰میلیون دلار. پیزارو در شرایطی از این بحران سخن می‌گوید که در سال گذشته میلادی و در حالی که افت شدید قیمت مس هر روز رکورد نزولی جدیدی به ثبت می‌رساند, ترجیح می‌داد به جای کاهش تولید, به کنترل بیشتر هزینه‌ها بپردازد. پیش از کودلکو نیز چندی پیش بی‌اچ‌پی‌بیلیتون از تحمل ضرری هنگفت در نتیجه کاهش قیمت فلزات صنعتی گفته بود, در شرایطی که روند قیمتی برای فلزات صنعتی رو به کاهش است، شنیدن اخباری این چنینی دور از انتظار نیست.

اما این بحران‌ها تا چه اندازه برای شرکت‌های عظیم و غول‌پیکری مانند کودلکو تهدیدآمیز تلقی می‌شود؟ سیداحمد مشکانی، کارشناس تخصصی زمین‌شناسی اقتصادی در این باره گفت: سال ۲۰۱۴میلادی قیمت مس بالا بود تا سال گذشته که روند نزولی آغاز شد و دیگر سود پیشین را برای شرکت‌های تولیدکننده نداشت. در جریان این کاهش شرکت‌ها با کاهش تولید یا کاهش قیمت تمام شده با این اتفاق روبه‌رو شدند، ولی این روند نزولی قیمت مس شکننده بودن وضعیت اقتصادی را برای این شرکت‌ها رقم نمی‌زند، چون این شرکت‌ها قدرتمندتر از این هستند که نتوانند از این بحران عبور کنند، انتشار چنین اخباری که حاکی از شکننده بودن اوضاع است، بیشتر جنبه تبلیغاتی دارد و برای توجیه کاهش سود سهام‌هاست. اینها همه ترفندهای اقتصادی این شرکت‌ها به شمار می‌روند و فقط شامل شرکت‌های معدنی نیست.

 در عرصه تجارت‌های بزرگی مانند کودلکو به‌عنوان بزرگترین شرکت تولیدکننده مس جهان فعالیت‌های اقتصادی روندی پویاتر از این را می‌طلبد که نتواند در نتیجه یک کاهش قیمت یک ساله و بحران مقطعی بحران را پوشش دهد,  اینچنین بحران‌های مقطعی می‌تواند منجر به ورشکستگی شرکت‌های معدنی متوسط شود, ولی شرکت‌های غول در نهایت توازن خود را حفظ می‌کنند. بنابراین با همه افت‌وخیزهایی که مس از سال گذشته تا به حال پشت سر گذاشته,  این قیمت همچنان از نظر اقتصادی برای غول‌های معدنی به صرفه است.