زیرکونیوم و کاربردهای آن

زیرکونیوم چیست؟

زیرکونیوم یک عنصر شیمیایی با نماد Zr و عدد اتمی 40 است. نام زیرکونیوم از نام زیرکونی معدنی، مهمترین منبع زیرورونیوم گرفته شده است. کلمه زیرکون از کلمه فارسی زرگون (zargun) می‌آید، که معنای "طلایی" می‌دهد. زیرکونیوم یک فلز درخشان، خاکستری – سفید و مقاوم است که شبیه به هافونیوم و به میزان کم، تیتانیوم است. زیرکونیوم عمدتاً به عنوان یک نسوز و مخلوط کننده استفاده می‌شود، اگر چه مقادیر کمی از آن به عنوان عامل آلیاژ برای ایجاد مقاومت در برابر خوردگی استفاده می‌شود. زیرکونیوم انواع ترکیبات غیرآلی و فلزات آلی‌ای مانند دی‌اکسیدزیرکونیوم و دی‌اکسید‌کلرید زیرکونوئن را تشکیل می‌دهد. 

امکان دسترسی راحت به این عنصردر طبیعت با سختی رو به رو است. این عنصر در سطح نوعی از ستارگان، سنگ‌های آسمانی و خورشید وجود دارد. اصلی‌ترین منبع زیرکونیوم، معدن سیلیکات زیرکونیوم است.

کاربردهای زیرکونیوم

مهمترین کاربردهای این فلز در صنعت سفال سازی به صورت جسم نسوز و ماسه ریخته گری می باشد. همچنین به عنوان سنگ جواهر مورد استفاده در جواهرات به بازار عرضه شده و اکسید آن برای تولید کردن محرک الماس و زیرکونیای مکعبی شکل تهیه شده است.

• این فلز به طور گسترده توسط صنایع شیمیایی برای لوله کشی در محیط خورنده استفاده می شود.
• زیرکونیوم آتش زا است و در جنگل ها برای آتش زدن استفاده می شده است.
• کربن آن به عنوان محلول ضد عفونی کننده مورد استفاده قرار می گیرد.
• اکسید زیرکونیوم ناخالص زیرکونیا برای ساختن ظرف مخصوص ذوب فلز در آزمایشگاه به کار می رود که بتواند در برابر گرمای زیاد مقاوم باشد. همچنین برای پوشاندن کوره ذوب استفاده شده و به عنوان جسم نسوز در صنایع شیشه سازی و سفال سازی به کار میرود.
• بافت انسانی به راحتی می تواند این آهن را به صورت مفاصل و بازوهای مصنوعی تحمل کند.
•  همچنین در تهویه کننده های هوا به عنوان گیرنده در لوله جارو برقی رشته های لامپ و فلزات خاص دیگر استفاده می شود.

انواع کاربرد زیرکونیم به اختصار :

1) قالب فلزات مذاب

2) در  آزمایشگاه و کوره‌های متالورژی به عنوان مواد نسوز

3) ساخت چاقوهای سرامیکی و دیگر تیغه‌ها

4) برای ساخت جواهرات

5) زیرکونیم جزء برخی از ساینده‌ها، مانند چرخ‌های سنگزنی و کاغذ است 

6) در ابزار جراحی 

7) پرایمرهای انفجاری

8) مواد منفجره در سلاح های انفجاری