فرآیند اکسایش و کاهش چیست؟

مراحل اکسایش و کاهش

ااکسایش و کاهش (به لاتین: Redox)، نوعی واکنش شیمیایی است که در آن حالت اکسید شدن اتم‌ها تغییر می‌کند. واکنش‌های اکسیداسیون و کاهش، شامل یک تبادلی از الکترون‌های بین واکنش دهنده‌ها، هستند. فرآیندهای اکسیداسیون و کاهش به طور همزمان رخ می‌دهند و نمی‌توانند مستقل از یکدیگر اتفاق بیفتدند، دقیقا شبیه واکنش‌های اسید و باز. اکسیداسیون به تنهایی و کاهش به تنهایی، به عنوان یک نیمه واکنش در نظر گرفته می‌شوند، زیرا دو نیمه واکنش همیشه با هم اتفاق می‌افتند تا یک واکنش کامل را تشکیل دهند.

اکسایش و کاهش چه زمانی اتفاق می‌افتند؟

اکسیداسیون یا اکسایش، زمانی اتفاق می‌افتد که یک واکنش‌دهنده، الکترون‌ها را در حین واکنش از دست می‌دهد. کاهش، هنگامی اتفاق می‌افتد که یک واکنش دهنده، الکترون‌ها را در حین واکنش بدست می‌آورد. این امر نیز، اغلب زمانی رخ می‌دهد که فلزات با اسید واکنش نشان دهند.

عامل اکسیدکننده

گفته می‌شود موادی که توانایی اکسید کردن سایر مواد را دارند (باعث از دست دادن الکترون آنها می‌شوند) اكسايشى یا اکسیدکننده هستند و به عنوان عامل اکسیدکننده، شناخته می‌شوند. بدین معنا که، عامل اکسیدکننده، الکترون‌ها را از ماده دیگر حذف می‌کند و بنابراین خودش کاهش می‌یابد و از آنجایی که عامل اکسیدکننده، الکترون‌ها را می‌پذیرد، گیرنده الکترون نیز نامیده می شود. اکسیژن، مثالی از یک اکسیدکننده فوق العاده است.

عامل کاهش

گفته می‌شود موادی که توانایی کاهش سایر مواد را دارند (باعث می‌شوند آنها الکترون به دست آورند)، کاهنده یا کاهش دهنده هستند و به عنوان عامل کاهش نیز شناخته می‌شوند. عامل کاهش، الکترون‌ها را به ماده دیگری منتقل می‌کند و در نتیجه خود اکسید می‌شود و از آنجایی که الکترون اهداء می‌کند، عامل کاهش نیز، اهداء کننده الکترون نامیده می‌شود.

کاهش‌دهنده‌ها در شیمی بسیار متنوع هستند. فلزات اساسی الکتروپوزیتیو، مانند لیتیوم، سدیم، منیزیم، آهن، روی و آلومینیوم، از عوامل کاهنده بسیار خوبی هستند. این فلزات الکترون‌ها را به آسانی اهدا می‌کنند.

تفاوت اصلی بین اکسیداسیون و کاهش

در نوع اکسید شده، الکترون‌ها از دست می‌روند یا عبارتی دیگر کاهش پیدا می‌‌کنند، اما در نوع کاهش، و برخلاف نامی که دارد، الکترون‌ها بیشتر می‌شوند.