کانسار پورفیری مس منبعی از مولیبدنیت

مولیبدن در پوسته زمین، عمدتا به صورت مولیبدنیت یافت می‌شود. به عبارتی دیگر، کانی مولیبدنیت، منبع اصلی مولیبدن است. ظاهر مولیبدنیت، مشابه گرافیت است با این تفاوت که وزن مخصوص بیشتری دارد و در رنگش زمینه آبی مشاهده می‌شود. بلورهای مولیبدنیت، به صورت منشورهای نوک تیز کوتاه و معمولا برگی، توده‌ای یا پولکی دیده می‌شود. محتوای مولیبدن این کانی 9/59 درصد و محتوای گوگرد آن 1/41 درصد است و ترکیبی پایدار دارد. ورقه‌های نازک مولبیدنیت، انعطاف‌پذیر هستند ولی کشسان نیستند.

اولین بار در سال 1933، مولیبدنیت، به عنوان محصول جنبی از کارخانه شرکت گرین کانسولیدیتد کاپر، در مکزیک، استحصال شد و طولی نکشید که اهمیت آن به عنوان یک منبع مولیبدن روز به روز افزایش یافت. البته بعد از جنگ جهانی دوم بود که با توسعه ذخایر عظیم مس پورفیری در ایالات متحده، غرب امریکای جنوبی و اتحاد جماهیر شوروی، درصد بزرگی از تولید جهانی مولیبدن از طریق استحصال جنبی مولیبدنیت به دست آمد. به این ترتیب در اوایل دهه 1960 بیش از یک سوم تولید مولیبدنیت دنیا در اختیار تولیدات جنبی صنایع مس بود.

معمولا تشکیل مولیبدنیت در کانسارهای پورفیری مس و در زمانی متفاوت از کانی‌سازی مس رخ داده است. توزیع مولیبدنیت در پیکره کانسار، اغلب تشابهی با کانی‌سازی مس ندارد. به همین دلیل میزان تولید جنبی مولیبدن در برخی معادن در ماه‌های مختلف یک سال می‌تواند بسیار متفاوت باشد؛ از این رو هیچ غیر معمول نیست که فعالیت یک کارخانه جنبی مولیبدن، به دلیل کم بود مولیبدنیت، برای یک ماه متوقف باشد و در ماه بعدی همان کارخانه بیش از 100 هزار پوند (و حتی در مواردی تا 500 هزار پوند) کنسانتره مولیبدن تولید کند؛ بنابراین در بیشتر مجتمع‌های مس، مولیبدنیت، یک محصول فرعی محسوب می‌شود.

مولیبدنیت در پیکره کانسارهای پورفیری مس می‌تواند به یکی از صورت‌های زیر یا ترکیبی از آنها وجود داشته باشد:

♦ در رگه‌های بسیار کریستالیزه

♦ متفرق در رگه‌ها و رگچه‌های کوارتزی

♦ به صورت لایه‌ای نازک که ترک‌ها و حفره‌های سنگ‌ها را پر می‌کند.

لازم به ذکر است، اکثر کانسارهای مس پورفیری دارای بیش از یک نوع مولیبدنیت هستند؛ بنابراین در کارخانه‌های تغلیظ مولیبدن می‌توان شاهد این مسئله بود که در یک ماه مشکل افت عیار پیش بیاید و در ماه بعدی، مشکل کاهش بازیابی.

تاثیر فرآیندهای مختلف بر فرآوری مولیبدنیت، بسته به نوع غالب کانی مس؛ مثلا کالکوسیت یا کالکوپیریت، می‌تواند تا حدود زیادی متفاوت باشد. در صورت همراهی کانی‌های کربناته با کانی‌های سولفیدی مس و آهن یا مولبیدنیت، خیلی نمی‌توان امیدوار بود که آماده‌سازی اسیدی موثر واقع شود.