پدیده گالینگ

گالینگ چیست؟

گالینگ در اصطلاح نوعی فرسودگی ناشی از چسبندگی بین سطوح لغزشی است. به معنای واضح‌تر زمانی که دو سطحی در مجاورت یکدیگر قرار می‌گیرند و به هم می‌چسبند و بین آنها یک اصطحکاک و فشار بوجود می‌آید، سایشی در اثر این رخ‌دادها پدید می‌آید که به آن گالینگ می‌گویند. سطوحی که دچار گالینگ شده‌اند در یک مدت زمان طولانی تحت فشار زیادی قرار گرفته‌اند. گالینگ ناشی از یک اصطحکاک و چسبندگی بین دو سطح است که باعث می‌شود ساختار کریستالی سطح زیرین دچار خراش و آسیب‌دیدگی شود. در این آسیب دیدگی یک سری مواد از سطحی به سطح مجاور می‌چسبند یا باعث خراشیده شدن، بریده شدن و کنده شدن سطح مجاور می‌شوند.
گالینگ اکثرا در سطوح فلزی بوجود می‌آید جایی که دو سطح فلزی در مجاورت یکدیگر و در یک حالت اصطحکاکی یا لغزشی قرار دارند. این امر به ویژه در جاهایی رایج است که روغنکاری مناسبی بین سطوح صورت نگرفته باشد. با تمام این وجود، برخی از فلزات ذاتا در برابر گالینگ آسیب‌پذیر هستند زیرا ساختار اتمی و بلوری تشکیل دهنده آنها آسیب‌پذیر است و مقاومت پایینی دارد. به عنوان مثال آلومینیوم و تیتانیوم مقاومت بسیار پایینی در برابر گالینگ دارند در حالی که فولاد ضد زنگ کمی مقاوم‌تر و فولاد سخت کاری شده بسیار مقاوم است.

پدیده گالینک با سایش معمولی فرق دارد. در طی سایش، مواد بر اثر فشار یا حرکت از بین می‌روند و خورده می‌شوند. اما در گالینگ، مواد به هم چسبیده‌اند و در صورت جدا شدن سطوح، آسیب بوجود می‌آید. نکته قابل توجه و متمایز کننده این است که گالینک اغلب زمانی رخ می‌دهد که مواد به یکدیگر چفت شده‌اند.
برای جلوگیری از بروز این پدیده باید میزان اصطحکاک و فشار را کاهش داد. همچنین می‌توان از یک روان‌کننده برای جلوگیری از گالینگ استفاده کرد. کاهش نیرو می‌تواند به معنی کاهش بار روی مواد باشد. همچنین می‌توان از طریق کاهش سرعت انتقال مواد در هر کدام از سطح‌ها از آسیب‌پذیری و بروز پدید گالینگ جلوگیری کرد.

علت ایجاد گالینگ 

وقتی ‌که شرایطی مهیا می ‌شود و دو یا چند قطعه فلزی با فشار زیاد با هم در تماس و اصطکاک هستند، ایجاد سایشی، چسبنده می‌ کنند و ممکن است پدیده گالینگ رخ دهد و به ‌طور ناخواسته مقداری از یک فلز به سطح فلز دیگر می ‌چسبد. این چسبندگی گاهی حتی ممکن است در سطح میکروسکوپی به وجود آید، ولی در عملیات با تلرانس شدید این پدیده می ‌تواند عملکرد قطعه فلزی و دستگاهی که این قطعه در آن قرار دارد را دچار اختلال کند. به ‌علاوه، احتمال وقوع یا درجه شدت وقوع گالینگ به نوع و ساختار فلز مربوطه نیز مرتبط است. پس عامل اصلی در به وجود آمدن پدیده گالینگ، اصطکاک شدید در قطعات فلزی می باشد.

 فرق ساییدگی و گالینگ

بسیاری عقیده دارند دو پدیده ساییدگی معمولی و گالینگ را با هم برابر بدانند؛ در صورتی‌ که این دو پدیده کاملاً با هم تفاوت دارند. تفاوت این دو پدیده به این صورت است که در پدیده ساییدگی و سایش معمولی، مواد روی یکی از این دو سطح یا هردوی آن‌ ها، در اثر اصطکاک و فشار موجود خورده شده و از بین می‌ رود. ولی در پدیده گالینگ، از بین رفتن مواد اتفاق نمی ‌افتد بلکه مواد تحت شرایط گرما و فشار و اصطکاک از سطحی به سطح دیگر می ‌چسبد و هنگام جدا کردن دو سطح از هم، یکی از این دو سطح آسیب می ‌بیند. پدیده گالینگ در قطعاتی بیشتر ایجاد می‌ شود که به هم چفت شده‌ باشند. از طرف دیگر، پدیده سایش و ساییدگی فلزات در طول زمان رخ می ‌دهد ولی برخلاف آن، پدیده گالینگ یک پدیده آنی بوده و تدریجی نیست.

پیشگیری از پدیده گالینگ

عوامل ایجاد کننده پدیده گالینگ عبارتند از:

اصطکاک
گرما
فشار
نوع فلز و میزان مقاومت آن در برابر این پدیده
حال با دانستن این موارد، دیگر پیشگیری از به وجود آمدن پدیده گالینگ کار چندان سختی به نظر نمی ‌آید. برای جلوگیری از ایجاد این پدیده تنها کافی است که این فاکتورها را از بین ببریم یا به حداقل برسانیم. مثلاً برای کاهش اصطکاک بین دو سطح فلزی می‌ توان از روغن ‌های مختلف به ‌عنوان روان کننده استفاده کرد و قطعات را روغن ‌کاری کرد؛ یا می ‌توان نیرو و بار بین سطوح و یا سرعت انتقال دادن مواد را در سطوح فلزی کاهش داد. همچنین می ‌توان برای ماشین ‌آلاتی که تحت ‌فشارها و اصطکاک بالا قرار می‌ گیرند، با انتخاب فلزی با جنس مناسب از به وجود آمدن پدیده گالینگ تا حد امکان جلوگیری کرد.

یکی دیگر از مواردی که می‌ تواند ما را برای پیشگیری از به وجود آمدن پدیده گالینگ کمک کند، استفاده از هلی کویل است. همین ‌طور می ‌توان از تمیزی سطوحی که با فلز در تماس هستند برای کاهش این پدیده استفاده کرد، زیرا هر گونه آلودگی سطوح هر چند در سطح میکروسکوپی می ‌تواند باعث افزایش اصطکاک و به‌ تبع آن افزایش احتمال و شدت وقوع پدیده گالینگ شود. برای این منظور می ‌توان فلز را بعد از انجام عملیات حرارتی، تحت عملیات اسید شویی و سپس روغن‌ کاری قرار داد. اسید شویی باعث از بین رفتن هر گونه مواد زائد از روی سطح فلز می ‌شود.