تشریح فرآیند پوشش با روی مذاب

همانطور که در بخش اول مقاله به آن اشاره کردیم در گالوانیزاسیون به روش روی مذاب، 4 فرآیند اصلی باید طی شود که ما در ادامه به تشریح آن مراحل خواهیم پرداخت.

چربی گیری

قطعه فلز معمولا دارای آلودگی مثل چربی و دیگر عناصر مزاحم می‌باشند که باید این عوامل از روی سطح فلز پاک شوند تا «روی» بتواند به راحتی روی آهن بنشیند. برای این منظور محلول باید حاوی پاک‌کننده‌ قلیایی قوی برای تمیزکاری باشد و دما در حدود 55 الی 65  درجه سانتیگراد، و غلظت در حد 7/0 – 3/0 درصد باشد. از جمله قلیایی‌های قوی می‌توان متاکس (پرکلرینگ) و مشتقات آن را نام برد. بعد از چربی گیری مرحله شست‌وشو انجام می‌گیرد تا اثر یون‌های اضافی از روی قطعه خارج گردد.

اسیدشویی

در مرحله دوم از فرآیند، قطعه مورد نظر را داخل محلول اسیدی مثل اسیدکلریدریک قرار می‌دهند که غلظت آن در حدود 1 الی 5 درصد می‌باشد. بعد از اسیدشویی، دوباره برای حذف یون‌ها و اسید کلریدریک، شست و شو با آب در یک وان مجرا انجام می‌شود.

فلاکس‌زنی

در مرحله سوم فرآیند، محلول خاص که حاوی کلرید آمونیوم (نشادر) و کلرید روی می‌باشد، مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این مرحله قطعه را در آن غوطه‌ور نموده و آن را برای گالوانیزه آماده می‌کنند. محلول ساخته شده حاوی 40 درصد نشادر و حدودا 60 درصد کلرید روی می‌باشد که یک لایه سفید رنگ روی قطعه آهن را می‌گیرد و قطعه آهن در زمانیکه داخل روی مذاب می‌گردد یک لایه از سطح روی آن به صورت کلرید آهن برخاسته و فلز روی بصورت یک لایه نازک جایگزین می‌گردد. درصد زیادی از کلر موجود در این مرحله وارد سرباره می‌گردد و به صورت کلرید روی و نشادر درمی‌آید.

غوطه‌وری

بعد از فلاکس‌زنی باید غوطه‌وری قطعه فلاکس زده شده در داخل روی مذاب انجام گیرد. برای این منظور وان‌های بزرگی با سایزهای‌ مختلف وجود دارد که ظرفیت (500-50) تن روی مذاب را دارا می‌باشد.  معمولا با توجه به قطعه‌ای که گالوانیزه می‌شود، روی مذاب و درصد روی، و مقدار سرب مذاب شده در سیستم باید به میزان مجاز و لازم باشد. مثلا اگر قطعه مورد نظر خیلی حساس باشد، باید مذاب روی را از شمش 99/99 درصد تهیه نمود و اگر حساسیت کار کم باشد، می‌توان از شمش‌های با خلوص پایین نیز استفاده نمود. سربی که به سیستم افزوده می‌گردد، معمولا باعث استحکام بیشتر حوضچه می‌شود و در ضمن باعث تسهیل در جایگزینی روی مذاب در سطح قطعه فلزی مورد نظر می‌گردد. در این مرحله ناخالصی داخل وان مذاب می‌گردد و در نتیجه سرباره در بالای روی مذاب قرار می‌گیرد و ته باره در کف وان‌ها، جمع می‌گردد. اگر مقطع گالوانیزه شده را بنگریم، مشاهده خواهیم کرد که قطعه اندود شده از سه قسمت اصلی تشکیل شده است:

1)قسمت بیرونی فلز روی

2)قسمت میانی، آلیاژ روی و آهن

3)قسمت داخلی، که تماما از آهن می‌باشد

ضخامت قشر پوشش، متناسب با مدت توقف قطعات در حوضچه روی مذاب است. خروج قطعات از حوضچه برای ورق‌ها با عبور از بین غلتک‌ها یا استوانه‌های نورد و برای مفتول‌ها با عبور از داخل گرد زغال چوب - ماسه یا پنبه کوهی (به این منظور است که زیادی روی را بگیرند) است.

اگر بخواهند پوشش براق و صاف باشد، قدری آلومینیوم به روی مذاب می‌افزایند (برای لوله‌ها-نیمرخی‌ها-قطعات کوچک). برای ورق‌ها با پاشیدن کلرید آمونیوم یا گرد گوگرد تحت فشار، همین نتیجه را بدست می‌آورند.

اضافه کردن کمی قلع برعکس پوشش موجی می‌دهد. در مورد ورق‌ها اضافه کردن کمی آلومینیوم (در حدود 0.15 درصد) شکنندگی پوشش را کم می‌کند.

تنظیم کننده: پ.ز