قراردادهای خارجی برای تامین پشتوانه الومینیوم

آلومینیوم جاجرم
تنها تامین‌کننده پودر آلومینای کشور در جاجرم در استان خراسان‌شمالی است. ماده معدنی آلومینا نیز از معدن بوکسیت جاجرم استخراج می‌شود. البته عیار آلومینای جاجرم نسبت به گذشته مقداری افت کرده و از این‌رو باید بوکسیت آن از سایر استان‌ها وارد شده تا به عیار استاندارد برسد. ضمن اینکه این واحد تنها تولیدکننده پودر آلومینا در کشور است که پودر آلومینای تولیدی آن را دو شرکت ایرالکو و المهدی خریداری می‌کنند. یحیی نیکدل رییس سازمان صنعت, معدن و تجارت استان خراسان‌شمالی با اشاره به مشکلات آلومینا در کشور اظهار کرد: واحد جاجرم در جهت تامین مالی با مشکلاتی مواجه است, چراکه با توجه به افت قیمت آلومینیوم در سطح جهانی در ماه‌های اخیر فروش این محصول به بازارهای جهانی با مشکل روبه‌رو شده است. ضمن اینکه زمانی که ۳۰درصد تولید کشور را این واحد تامین می‌کند, دیگر نباید به فکر صادرات بود. ولی از آنجایی که واحدهای خریدار انحصاری عمل می‌کنند و فشار می‌آورند, ما ناچار می‌شویم به صادرات فکر کنیم و این امر باعث می‌شود هزینه‌های اضافی به مجموعه تحمیل شود.

مهمترین تولیدکنندگان
مهمترین کشورهایی که بیشترین معادن بوکسیت را در اختیار دارند, به‌طور عمده در مناطق حاره‌ای قرار گرفته‌اند, کشورهایی مانند استرالیا, گینه, برزیل, هند و جامائیکا ازجمله کشورهایی به‌شمار می‌روند که منابع معدنی بوکسیت را در اختیار دارند و مهم‌ترین تولیدکنندگان پودر آلومینا در دنیا محسوب می‌شوند. در حال حاضر در ۲۶ کشور در سطح دنیا بوکسیت تولید می‌شود. از مجموع ذخایر جهانی بوکسیت, ۳۳درصد در امریکای‌جنوبی, ۲۷درصد در افریقا, ۱۷ درصد آسیا, ۱۳درصد اقیانوسیه و ۱۰درصد باقیمانده در سایر مناطق جهان پراکنده‌اند. استرالیا در رتبه نخست صادرکنندگان قرار دارد و در کشورهای واردکننده بوکسیت نیز ایرلند و اوکراین در رتبه اول و دوم و اسپانیا, ایتالیا و آلمان در جایگاه بعدی قرار دارند. بوکسیت ماده اولیه برای تولید آلومینیوم محسوب می‌شود و چین نیز در حال حاضر بزرگترین تولیدکننده آلومینیوم جهان به‌شمار می‌رود.

کمبود بوکسیت و مشکل آلومینیوم
از نظر استراتژیکی بحث بوکسیت برای تولید آلومینیوم بسیار مهم تلقی می‌شود, چراکه تولید آلومینیوم همراه با بوکسیت می‌تواند صرفه اقتصادی داشته باشد. از این‌رو با وجود کمبود بوکسیت در کشور این صنعت همواره با مشکلاتی روبه‌رو است. در این‌باره مشاور آلومینیوم ایمیدرو محمد آشفته آج‌بیشه اظهار کرد: ماده اصلی تولید آلومینیوم پایه, پودر آلومینا است که از سنگ بوکسیت تهیه می‌شود و در ایران نیز سنگ بوکسیت در منطقه خراسان‌شمالی و سلسله جبال البرز موجود است. وی در ادامه خاطرنشان کرد: به‌طور تقریبی از هر ۲ کیلوگرم پودر آلومینا, یک کیلوگرم آلومینیوم تولید می‌شود و درصورتی که کارخانه‌های آلومینیوم کشور سالانه یک‌میلیون و ۵۰۰هزار تن آلومینیوم تولید کنند به حدود ۳ میلیون تن پودر آلومینا نیاز خواهیم داشت.

در صورتی که میزان تولید شرکت‌های ایرالکو, هرمزآل و المهدی که تنها شرکت‌های تولیدکننده آلومینیوم در کشور هستند, ۴۰۰هزار تن آلومینیوم باشد, به ۸۰۰هزار تن پودر آلومینا نیاز خواهیم داشت. وی با اشاره به افق چشم‌انداز ۲۰ ساله کشور گفت: برای تولید ۱/۵ میلیون تن آلومینیوم باید قراردادهای بلندمدت با کشورهای خارجی داشته باشیم یعنی باید با فروشندگان عمده پودر آلومینا مانند افریقای‌جنوبی, گینه و ویتنام قراردادهای بلندمدت ببندیم تا بتوانیم موجودی خود را در کشور ذخیره کنیم. مشاور آلومینیوم ایمیدرو در ادامه یادآور شد: نفلین‌سینیت یک ماده معدنی دیگر است که ماده کمکی برای تولید آلومینا محسوب می‌شود. درحقیقت از هر ۳ کیلوگرم نفلین سینیت یک کیلوگرم پودر آلومینا می‌توان تولید کرد. در کشور ما یک کارخانه نفلین‌سینیت نیز در آذربایجان‌شرقی است.