راه‌اندازی تولید مس کاتد به روش بایولیچینگ

بیولیچینگ
بخش زیادی از ذخایر معدن مس جهان، متشکل از انواع کانسنگ‌های سولفیدی می‌باشد که امکان انحلال کامل کانی‌های مس موجود در آنها به کمک اسیدسولفوریک وجود ندارد. بنابراین یافتن راه‌حلی جهت به کارگیری حجم عظیم کانسنگ‌های سولفیدی با روش لیچینگ، همواره در سرلوحه امور پژوهشی و تحقیقاتی کشورهای صاحب این صنعت قرار داشته است. یکی از راهکارهای پیشنهاد شده در این زمینه کمک گرفتن از عملکرد انواع عوامل بیولوژیکی به ویژه باکتری‌های مختلف است. با بررسی‌ها و پژوهش‌های گوناگون صورت گرفته طی 50سال گذشته مشخص گردید که تکنولوژی لیچینگ با عوامل بیولوژیکی یا به اختصار بیولیچینگ، به ویژه در مورد کانسنگ‌های سولفیدی کم‌عیار اقتصادی‌تر می‌باشد.
بیولیچینگ به مفهوم استفاده از قابلیت میکروارگانیسم‌ها همراه با دمش هوا در عملیات انحلال سولفید‌های فلزی به منظور بازیابی و تولید فلزات می‌باشد.
طرح هیدرومتالورژی
شرکت ملی صنایع مس ایران (مجتمع سرچشمه)
طبق برنامه تولید مس کاتد در مجتمع سرچشمه، از آغاز بهره‌برداری تا پیش از راه‌اندازی واحد لیچینگ، کانسنگ‌های سولفیدی راهی کارخانه تغلیظ شده و کانسنگ‌های اکسیده به دمپ ویژه‌ای ارسال می‌گردید که میزان این ذخیره اکسیده تا 27میلیون تن با عیار 62/0درصد مس افزایش پیدا کرد. تلاش در جهت به کارگیری این حجم ذخیره مس با راه‌اندازی دو خط هیپ‌لیچینگ و از تابستان 1376 با راه‌اندازی کارخانه SX/EW در مجتمع مس سرچشمه در قالب طرح هیدرومتالورژی به ثمر رسید و ظرفیت تولید مس کاتد مجتمع تا حدود 12000تن در سال افزایش یافت.
ضرورت اجرای پروژه بیولیچینگ در شرکت ملی صنایع مس ایران (مجتمع مس سرچشمه)
یکی از نگرانی‌های فعلی در مورد آینده کارخانه موجود SX/EW مجتمع مس سرچشمه، کاهش تدریجی ذخایر کانسنگ‌ مس اکسیدی در معدن است. بنابراین با توجه به اتمام این ذخایر در مدت کوتاهی پس از آن کارخانه SX/EW فعلی (با ظرفیت 12000تن مس کاتد در سال) بدون خوراک خواهد ماند. این در حالی است که جهت احداث این کارخانه بالغ‌بر 50میلیون دلار سرمایه‌گذاری صورت گرفته است. بنابراین یافتن راهکاری جدید و امکان‌پذیر، جهت جلوگیری از توقف خط تولید این کارخانه که تنها 10سال از راه‌اندازی آن می‌گذرد، در سرلوحه برنامه‌های مدیریت ارشد شرکت مس قرار گرفت.
اهداف
اهداف کلان راه‌اندازی این پروژه را می‌توان به صورت زیر برشمرد:
*اثبات قطعی کارآیی تکنولوژی بیولیچینگ با باکتری دمای معتدل جهت استحصال مس از کانسنگ‌های سولفیدی (کم عیار، مخلوط کالکوپیریت و  کالکوسیت) که خوشبختانه با توجه به نتایج به دست آمده موفقیت‌آمیز می‌باشد.
*دستیابی به اطلاعات و دانش فنی جهت انجام مطالعات امکان‌سنجی فنی و اقتصادی برای راه‌اندازی واحد صنعتی بیوهیپ لیچینگ در معدن مس دره زار با ظرفیت تولید 12000تن مس کاتد در سال در فاز اول مطابق با برنامه چهارم توسعه اقتصادی کشور. (مقدمات اجرای کار شروع شده است)
*ارسال محلول حاوی یون مس (PLS) حاصل از عملیات بیوهیپ کارخانه SX/EW سرچشمه (با توجه به اتمام ذخایر اکسیدی معدن سرچشمه)
*در فازهای بعدی به کمک این تکنولوژی پیشرفته و نو، تولید سالانه مس کاتد افزایش خواهد یافت.