استخراج مس در یک نگاه

روش استخراج مس، با توجه به نوع کانی آن متفاوت است. در حدود 80 درصد تولید معدنی مس از کانی­ های سولفیدی مس-آهن-گوگرد (مانند کالکوپریت) صورت می­ گیرد. این نوع از کانی­ ها به راحتی در محلول­های آبی حل نمی­ شوند و بنابراین، این نوع از کانی­های مس  به صورت پیرومتالورژی مورد استخراج قرار می­ گیرند. کانی­ های سولفیدی مس-گوگرد (مانند کالکوسیت)، به هر دو روش پیرومتالورژی و هیدرومتالورژی و کانی­ های اکسیدی آن (مانند کوپریت و مالاکیت ) تنها به صورت هیدرومتالورژی مورد استحصال قرار می­ گیرند. در شکل زیر طرحواره استخراج مس نشان داده شده است:

در روش پیرومتالورژی، فرآیند استخراج به صورت کلی بواسطه ذوب فلزات صورت می­ گیرد. روش پیرومتالورژی نیاز به تجهیزات گسترده و پیچیده و متعاقباً سرمایه گذاری سنگین دارد. در این روش، مواد به صورت جامد بوده و حمل و نقل مواد دشوار می باشد. همچنین به علت ذوب فلزات، مصرف انرژی و آلایندگی در فرآیند پیرومتالورژی بسیار بالا است و نیازمند تمهیدات جدی  محیط زیستی است. لازم به ذکر است که این روش ، تنها در صورت ایجاد زمینه ظرفیت تولید بالا، صرفه اقتصادی خواهد داشت. بنابراین، پیش نیاز ایجاد واحدهای استحصال مس بر پایه این روش، دسترسی به معادنی با ظرفیت بالای ذخیره مس و برداشت روزانه سنگ کانی مناسب می باشد.

در سوی مقابل، در روش هیدرومتالورژی با انحلال مس در محلول­های آبی، استحصال صورت می­ گیرد و میزان سرمایه گذاری مورد نیاز به مراتب کمتر است. به علت محلول بودن مواد، حمل و نقل به راحتی و توسط چند پمپ صورت کامی پذیرد. در مقایسه با روش پیرومتالورژی، میزان مصرف انرژی و آلایندگی محیط زیست نیز به صورت قابل توجهی کمتر می­ باشد. بعلاوه، در روش هیدرومتالورژی محدودیتی از جهت مقدار تولید وجود نداشته و حتی می­ توان فرآیند استحصال مس را در کارخانه­ های کوچک و یا واحدهای کارگاهی نیز اجرا کرد.

به صورت عمومی، معادن مس به ترتیب فاصله از سطح زمین شامل سه ناحیه با کانی­ های اکسیدی، سوپرژن (کانی­ های سولفیدی مس-گوگرد) و هیپوژن (کانی­ های سولفیدی مس-آهن- گوگرد) هستند. حجم، شکل، عیار و عمق هرکدام از این نواحی، همچنین فصول مشترک و نوع اختلاط آن­ ها با یکدیگر، با توجه به شرایط زمین شناسی متفاوت است. بنابراین، با توجه به این پارامترها و میزان ذخیره کلی مس محتوا در معدن، برای مراحل مختلف برداشت سنگ کانی، نوع روش استخراج و میزان نرخ تولید برنامه­ ریزی صورت می گیرد.